علی اصغرزاده - استادیار ، عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی ، چالوس
مژده صافی - دانشجوی دکتری تخصصی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی ، چالوس

مطالعه در زمینه چگونگی تفکر طراحان ، و مهارت های اندیشیدن آنان در فرآیند طراحی معماری و پژوهش های صورتگرفته در این خصوص بیشتر به تفکر خلاق معطوف می شود. اما «تفکر» هر دو جنبه خلاق و نقاد ذهن را دربر می گیرد.در واقعیت ، امروزه تفکر نقاد یک عبارت شایع در آموزش، روان شناسی و فلسفه است. برخی دانشگاه ها درس تفکر نقادرا مطرح می کنند . افراد غیر متخصص و معمولی ، هنگام سخن از اهمیت تفکر نقاد، آن را نتیجه اصلی حاصل از تحصیلدر دانشگاه می دانند . و برخی روش سیستماتیک را دارای ارجعیت می پندارند.با این حال جای تعجب است، که چرا در بحث فرایند طراحی معماری، از تفکر نقاد غفلت شده است؟ مقاله حاضر در پیشناخت تفکر نقاد و مقایسه آن با روش سیستماتیک و ضرورت آن در فرآیند طراحی معماری است.این پژوهش با هدف بررسی تفکر انتقادی بر روند طراحی در دانشجویان طرح ۱ دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس درسال ۱۴۰۰ انجام شد. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از طریق ارائه پرسشنامهبود . جامعه آماری شامل ۱۵ نفر از دانشجویان دختر و پسر دوره کارشناسی ارشد طرح معماری یک بودند که با استفادهاز روش نمونه گیری از طریق آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تحلیل کوواریانس و t وابسته) با استفاده از نرم افزارSpss-v۲۲ تحلیل شد. یافته ها نشان داد که تفکر نقاد در مراحل نهفتگی و روشنایی ذهنی دارای بیشترین تاثیر وروش سیستماتیک در مراحل، ایده اولیه وآماده سازی موثرند؛ لذا می توان با توجه به نتایج این مطلب را بیان داشت کهاستفاده از تفکر نقاد و روش سیستماتیک همراه با هم می تواند بیشترین تاثیر را در روند طراحی و عملکرد دانشجو درنیل به هدف بگذارد.

تفکر نقاد، روند طراحی، طرح معماری، آموزش معماری، روش سیستماتیک