بررسی دیدگاه بهره برداران نسبت به اثرات تخریب مرتع ناشی از خشکسالی (مطالعه موردی: مراتع شمال شرق استان گلستان)

خشکسالی به عنوان یکی از بلایای طبیعی است که سالانه موجب خسارات فراوانی به جوامع نسانی و محیط های طبیعی می گردد، که تکرار آن تهدیدی جدی برای معیشت بهره برداران مراتع است. لذا، شناخت اثرات این پدیده توسط بهره برداران مرتعی جهت مدیریت کارکردهای سیستم بهره برداری از منابع اب، خاک و پوشش گیاهی که بتواند خود را با این اوضاع تطبیق دهند، ضروری می باشد. در همین راستا تحقیق حاضر به دنبال بررسی دیدگاه بهره برداران نسبت به تخریب مراتع ناشی از خشکسالی در شهرستان گنبد ه کاووس استان گلستان می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی - پیمایشی با روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده صورت گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که گویه ها مربوط به اثرات تخریب مراتع ناشی از خشکسالی به وسیله ۲۰ مصاحبه فردی و گروهی به دست آمد.جامعه آماری تحقیق را ۴۶۱ بهره بردار در دو نظام بهره برداری عشایری و روستایی تشکیل داده که ۲۱۰ نفر از آن ها با استفاده از جدول مورگان، به عنوان نمونه مورد مصاحبه قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده از اولویت بندی گویه های مرتبط با اثرات تخریب مراتع ناشی از خشکسالی در دو نظام بهره برداری روستایی وعشایری، دو گویه «تخریب مراتع، باعث وضعیت نامناسب مراتع می شود». «تخریب مراتع، موجب کاهش تنوع گیاهان مرتعی می شود» با توجه به هردو دیدگاه، در جایگاه اهمیت اول ودوم قرار گرفتند.یافته های حاصل از تحقیق نشان داد که بین سن افراد با دیدگاه آنان نسبت به اثرات تخریب مراتع ناشی از خشکسالی، در سطح ۹۹ درصد اطمینان رابطه منفی و معنی داری وجود داشته است. همچنین بین سطح تحصیلات، تعداد دام و میزان اراضی کشاورزی پاسخگویان با دیدگاه آنان نسبت به اثرات تخریبی خشکسالی در مراتع، در سطح ۹۵ درصد اطمینان رابطه مثبت و معنی داری دیده شد. بنابراین درک صحیح و به موقع بهره برداران از محیط اطراف خود در مراتع، و استفاده از آن ها در ساماندهی نظام گله داری، می تواند گامی اساسی و اثرگذار در مدیریت مراتع باشد.

کلیدواژه ها:

مراتع ، بهره بردار ، خشکسالی ، تخریب