رشد تشیع و افول تصوف خانقاهی در آذربایجان دوره ی شاه طهماسب صفوی (۹۳۰-۹۸۴ ه.ق.)
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، دوره: 7، شماره: 13
- کد COI اختصاصی: JR_JHR-7-13_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 105
نویسندگان
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه گروه تاریخ و تمدن اسلامی
چکیده
تصوف که به عنوان طرز فکر و مجموعهای از آداب و اعمال مشخص، در بر گیرندهی نوعی عکسالعمل نسبت به اوضاع اجتماعی بود، در طول تاریخ پر فراز و نشیب اسلام و ایران، انعکاسات و الهامات بسیار متفاوتی از فرهنگ معنوی طبقات جامعهی اسلامی را در خود پذیرفته، حل و جذب کرد. اینکه در آذربایجان قرن دهم ودر دورهی شاه طهماسب وضعیت تصوف چگونه بوده است موضوعی در خور توجه است. در این دوره از سویی رشد تشیع ومبارزهی علمای شیعی باتصوف وازسوی دیگرلجام گسیختگی صوفیان قزلباش وقلندران بی اعتنا به شرع باعث افول تصوف شد. صوفیان آذربایجان به بهانههای سیاسی و مذهبی به قتل رسیدند یا در گمنامی به سربرده و یا برای بقای خود با مذهب، سیاست و طریقت صفوی هماهنگ میشدند. پدیدهی مهاجرت صوفیان بر اثر فشارهای داخلی عصر صفوی و به دلیل حمایت حاکمان سرزمینهای مقصد (آناتولی، هندوستان ...) شدت گرفت و مهاجران در آن سرزمینها سهم قابل توجهی در رشد علوم نقلی و ادبیات شرقی به خود اختصاص دادند.در مقالهی حاضر نگارنده قصد دارد، با بررسی احوال تعدادی از مشایخ و آثار علمی و عملی آنها، میزان نفوذ تشیع را در تغییر مسیر وتحول صوفیان، بازکاوی نماید.کلیدواژه ها
آذربایجان, شاه طهماسب, صفویه, تصوف, تشیعاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.