نقد روایت انگلیسی از خلیج فارس

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، دوره: 15، شماره: 28
  • کد COI اختصاصی: JR_JHR-15-28_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 148
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عباس رضایی

گروه تاریخ- دانشکده ادبیات دانشگاه شهید بهشتی - تهران- ایران

قباد منصوربخت

دانشیار گروه تاریخ- دانشکده ادبیات- دانشگاه شهید بهشتی- تهران- ایران

چکیده

با ورود به دوران جدید خلیج فارس مانند تمام سرزمین های شرقی با مسئله جدیدی روبرو شد. با حضور پرتغال، اسپانیا، فرانسه، هلند و انگلیس در این منطقه، نظم و تعادل قدیم با معارضانی جدید و بی سابقه روبرو شد و به تبع آن روابط سیاسی، نظامی و تجاری جدیدی برقرار شد که تعادل مذکور را فروریخت. در نهایت انگلستان پس از غلبه بر رقبا و حاکمیت مطلق بر هندوستان و سپس خلیج فارس حاکم مطلق العنان این آبراهه شد. حاصل این وضع، سلطه مطلق بیگانگان بر منطقه بود. از آن پس، انگلستان در راستای استمرار حضور خود، تلاش نمود که تصویری مشروع از حضور خود در منطقه ارائه دهد و با ارائه روایتی انگلیسی از تحولات این منطقه، تاریخنگاری جدید خلیج فارس را رقم بزند. اگر مسئله نخست مسئله ای عینی بود از اینجا به بعد مسئله ای ذهنی و معرفتی به وجود آمد زیرا تصویر جدیدی از خلیج فارس ارائه شد که تصویر قدیم را به چالش طلبید. یافته های تحقیق که برپایه ترکیبی از روش تطبیقی و عقلانی است، نشان می دهد که علی رغم ارائه اطلاعات فراوان، تصویر ارائه شده نه تنها با واقعیات تاریخی خلیج فارس و وضعیت منطقه در حین خلق آثار مذکور مطابقت ندارد بلکه برساخته و وارونه نمایی واقعیات تاریخی این منطقه متاثر از دانش شرق شناسی و منافع کمپانی هند شرقی بریتانیا می باشد.

کلیدواژه ها

خلیج فارس, شرق شناسی, تاریخ نگاری انگلیسی, وارونه نمایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.