هویت سازی ناموفق: ایران و قضیه ترکمانان در دوره قاجاریه (۱۳۴۴-۱۲۱۰ق/۱۷۹۵-۱۹۲۵م)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، دوره: 15، شماره: 29
- کد COI اختصاصی: JR_JHR-15-29_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 205
نویسندگان
تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
ترکمانان مجموعه قبایلی هستند که از سده ۵ق/۱۰م تا ۱۳ق/۱۹م از آن سوی سیردریا به ایران مهاجرت کرده اند. آن دسته از این قبایل که پیش از سلسله صفویه (۹۰۷-۱۱۳۵ق/۱۵۰۱-۱۷۲۲م)، به ایران کوچیده اند، تدریجا با فرهنگ آن درآمیختند، اما مهاجران پس از آن با جبهه گیری در برابر صفویه و سلسله های جانشین آنان، شرق ایران را عرصه غارت مکرر و دراز مدت قرار دادند. زوال صفویه، زمینه حملات شدیدتر و تسلط تدریجی آنان بر بخش زیادی از شمال شرق ایران را درپی داشت. حکومت قاجاریه که خود از ترکمانان مستحیل در فرهنگ ایران بود، تلاش کرد با رویکردی غالبا نظامی این طوایف تازه وارد را هویت نو بخشیده با حکومت خود سازگار کند. پژوهش حاضر به تبیین این سیاست و دلایل ناکامی آن می پردازد. یافته ها نشان می دهد که افزون بر تاثیر سوء متغیرهایی چون توسعه طلبی روسیه، تحرکات ازبکان و منافع قدرتهای محلی خراسان، عدم اهتمام کافی قاجاریه به راهکارهای فرهنگی، موجبات اصلی شکست آنان بوده است. اندک موفقیت قاجاریه نیز عمدتا حاصل اقدامات فرهنگی بود، رویکردی که جانشین آنان را با همراه کردن اقدامات سیاسی- نظامی و البته خنثی شدن یا نابود کردن متغیرات پیش گفته، موفق به ایجاد هویت نو و درآمیختن ترکمانان باقی مانده در خاک کشور با سایر ایرانیان کرد.کلیدواژه ها
ترکمانان, هویت سازی, قاجاریه, خراسان, استرآباداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.