شناسایی نوع تغییرات کاربری اراضی موجود در بستر سیلاب رودخانه و تاثیرگذار بر روی کیفیت آب مخزن سد، مطالعه موردی: سرشاخه های بالادست سد مخزنی کارده
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 20، شماره: 66
- کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-20-66_011
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 229
نویسندگان
استاد آبخیزداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد ایران
دکتری آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
دکتری علوم زمین، دانشگاه ورشو لهستان، لهستان
چکیده
سد مخزنی کارده به منظور تامین بخشی از آب شرب شهر مشهد و همچنین آبیاری اراضی کشاورزیپائیندست حوزه با گنجایش حدود ۳۸ میلیون متر مکعب احداث گردیده است. در حوزه آبخیز این سد ۱۳ روستا، با ۲ هزار و ۴۰۰ نفر سکنه وجود دارد که میتوانند در وضعیت سد و سلامت آب آن تاثیرگذار باشند.در تحقیق حاضر جهت برآورد سیلاب هر یک از زیرحوزههای مطالعاتی از روشهای مستقیم و غیر مستقیم برآورد سیلاب استفاده گردید. با توجه به نتایجروش تحلیل منطقهای و نزدیکی نتایج این روش به روش دیکن، و همچنین با توجه به بازدیدهای منطقهای، روش دیکن منطقهای سناریودوم به عنوان روش منتخب در نظر گرفته شد که در این روش از آمار سه ایستگاه جنگ، کوشک آباد و کارده برای کالیبراسیون ضریب دیکن استفاده گردید. در ادامه، بعد از تعیین ضریب زبری مانینگ، عملیات مدلسازی جریان به منظور استخراج پهنه سیلاب رودخانه در مدل هیدرولیکی HEC RAS انجام شد. پس از تعیین پهنه سیلاب مشخص شد که بیشترین مساحت اراضی باغات متصرف در بستر سیلاب رودخانه کارده به ترتیب در بازههای خرکت، بلغور، آل، سیچ و با مساحتهای ۸/۲۴۰، ۶/۸۳، ۵۰، ۸/۲۲ و ۳/۱۸ هکتار میباشند و بیشترین مساحت اراضی کشاورزی متصرف در بستر سیلاب رودخانه کارده به ترتیب در بازههای خرکت، گوش، بلغور، سیچ و آل با مساحتهای ۲/۱۳۲، ۵/۱۷، ۱/۱۵، ۵/۵ و ۸/۰ هکتار میباشند. تغییرات کاربری موجود در بستر سیلاب از بالادست تا پاییندست رودخانه کارده میتواند بیانگر افزایش میزان ورود کودهای شیمیایی و سموم کشاورزی در اراضی زراعی و باغی باشد که به عنوان یک خطر جدی در جهت ایجاد آلودگی و اثرات نامطلوب بر آب آشامیدنی در محل مخزن سد کارده محسوب میگردد. نتایج پایش کیفیت آب رودخانه کارده در روستای آل و مارشک نیز این موضوع را تایید می نماید.کلیدواژه ها
بستر سیلاب رودخانه, برآورد سیلاب, مدل هیدرولیکی, کاربری اراضی, پایش کیفیت آباطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.