بررسی عملکرد دانه و ویژگی های مورفولوژیک تعدادی از ارقام و لاین های امیدبخش جو در شهرستان های جنوبی استان فارس

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 14، شماره: 41
  • کد COI اختصاصی: JR_JCB-14-41_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 155
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن زالی

Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

منوچهر دست فال

Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

سید هادی هاشمی

Agricultural Organization of Fars

فتانه فرسوده

Jahad-Agriculture Center of Larestan, Joyom, Fars, Iran

منوچهر کریمی

Jahad-Agriculture Center of fasa, Zahed-Shahr, Fars, Iran

مریم جعفری

Jahad-Agriculture Center of Jahrom, Fars, Iran

زیبا مهدوی نیا

Jahad-Agriculture Center of Estahban, Ij, Fars, Iran

چکیده

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: جو (Hordeum vulgare L.) گیاه زراعی مهمی مانند گندم و برنج است. جو منبع غذایی بسیار خوبی برای انسان است و از آن برای تغذیه دام نیز استفاده می­شود. هدف نهایی برنامه ­های به نژادی جو افزایش راندمان و پایداری تولید در مزارع کشاورزان است که از طریق جایگزینی ارقام پربازده ­تر با ارقام کم بازده و قدیمی­تر میسر می­گردد. انتخاب مشارکتی ارقام در زمین کشاورزان با همین اهداف طراحی شده است، در واقع مکمل و پشتوانه آزمایشات به نژادی می­باشد که امکان مشارکت مستقیم بهره­برداران و لحاظ شدن دیدگاه­های آنها در انتخاب ارقام مناسب­تر را  فراهم می­کند. این بررسی به­ منظور مقایسه عملکرد ارقام و لاین های امید­بخش جو در خارج از ایستگاه ­های تحقیقات کشاورزی و هم­چنین آشنایی بیش­تر کشاورزان، کارشناسان و مروجین با خصوصیات این ارقام و لاین­ها انجام شد. مواد و روش ها: به­ منظور ارزیابی تعدادی از ارقام و لاین­ های جو از اقلیم­ های مختلف (اقلیم­ های گرم، سرد و معتدل و مناطق شور) در شهرستان های جنوبی استان فارس از لحاظ صفات زراعی و به­ویژه عملکرد دانه، در شرایط زراعی بهره ­برداران، چهار آزمایش مجزا در قالب آزمایشات بدون تکرار طی دو سال در چهار شهرستان استان فارس انجام شد. طرح انتخاب مشارکتی ارقام در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ در دو شهرستان لارستان (شهر جویم) و فسا (بخش شیبکوه) و در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ در دو شهرستان جهرم و استهبان (روستای انجیرک شهر ایج) انجام شد. به­منظور انتخاب ارقام و لاین­ های مناسب برای هر منطقه از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG) استفاده شد. یافته ها: شاخص SIIG بر مبنای صفات عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد روز تا رسیدگی محاسبه شد. نتایج شاخص SIIG  نشان داد تعداد ۵، ۲، ۵ و ۹ لاین و رقم به­ترتیب در شهرستان­های لارستان، فسا، جهرم و استهبان با مقدار شاخص SIIG بالا (SIIG ≥ ۰/۶۰۰) جزء لاین­های برتر بودند. در شهرستان­های لارستان، فسا و جهرم عملکرد تمام ارقام و لاین­ های اصلاحی از ارقام محلی بالاتر بود. به ­طوری که متوسط عملکرد ارقام و لاین­ های امیدبخش در شهرستان لارستان ۱۱۳۸ کیلوگرم در هکتار، در شهرستان فسا ۲۰۴۷ کیلوگرم در هکتار و در شهرستان جهرم ۲۱۹۳ کیلوگرم در هکتار از شاهد محلی هر شهرستان بالاتر بودند. نتیجه گیری: در مجموع ارقام مناسب کشت در شهرستان استهبان شامل جلگه (رقم اقلیم سرد)، نانیوس (رقم خارجی)، گلشن (رقم مناطق شور)، ریحان ۰۳ و به­رخ (ارقام مناطق معتدل) و نوروز (رقم اقلیم گرم) بود. ارقام مناسب برای کشت در شهرستان فسا شامل نوروز و ریحان ۰۳، در شهرستان جهرم شامل لاین­ های WB-۹۵-۳ و WB-۹۴-۴ و در شهرستان لارستان، ارقام گلچین و اکسین بود. 

کلیدواژه ها

Participatory variety selection (PVS), SIIG index, Warm climate, اقلیم گرم, انتخاب مشارکتی ارقام, شاخص SIIG

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.