محمد خسروی شکیب - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

تحلیل «قصه­ی سیمرغ» در منطق­الطیر بر مبنای خوانش­های پسامدرن محمد خسروی شکیب * * دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان  m.khosravishakib@gmail.com تاریخ دریافت مقاله: ۱۷/۱/۹۹                تاریخ پذیرش مقاله: ۲۵/۱/۱۴۰۰ نظریه ­های جدید و کاربست­ این تجربه ­های غیربومی می­تواند تازگی­ها و طراوت­های معنایی متون و همچنین استعداد و امکانات آن ها را نشان دهد و ذهن و تلقی مخاطبان نوگرا و تنوع طلب و اغلب جوان را، نسبت به متون کلاسیک متحول کند. دراین راستا می­توان پست مدرنیسم را به عنوان یکی از نظریه ­های ادبی جدید و نیز حرکت و تلاشی برای تزلزل نشانه­ ها و ازدست رفتن قطعیت معنا و مشکوک شدن به روایت­های کلان ادبی، فرهنگی و تاریخی تلقی کرد. داستان منطق ­الطیر به عنوان یک متن کلاسیک و تمثیلی، همواره یکی از متون برجسته، نمادین و تاثیرگذار عرفانی- اسلامی در ادبیات فارسی بوده است که بیش از هر چیز بر تفکر وحدت وجودی پافشاری می کند. بررسی کل­ گرایانه­ ی قصه­ ی سیمرغ در منطق­ الطیر ازمنظر عدم قطعیت معنا، که مهم ترین ویژگی پست­مدرنیسم است، ظرفیتی را فراهم می­کند تا خوانندگان امروزی را با استعدادهای معنایی این متن کلاسیک آشنا کند. سوال این است که آیا می­توان با توجه به عدم قطعیت معنا خوانشی متفاوت از قصه­ی سیمرغ در منطق­ الطیر داشت؟ مفاهیم و گزاره ­هایی چون کثرت­گرایی، کنش جمعی، خودشناسی و کمال­گرایی جمع­ محور، مرگ خداوند، انتظار بیهوده بشری، به هم ریختن طبقات اجتماعی، مرکزیت­ زدایی از قدرت و انتشار آن، تغییر ارزش­های بقا به ارزش­های ابراز وجود، ادغام افق­ها و سویه ی غیاب کلام همگی از رهاوردهای خوانش پست­ مدرنیستی قصه ی سیمرغ در کتاب منطق­ الطیر است. واژه های کلیدی: پست­مدرنیسم، منطق­الطیر، قصه­ی سیمرغ، عدم قطعیت معنا.

واژه های کلیدی: پست­مدرنیسم, منطق­الطیر, قصه­ی سیمرغ, عدم قطعیت معنا