کالبدشناسی تکنیکهای بلاغی- زبانی روایتهای فکاهی مثنوی معنوی
عنوان مقاله: کالبدشناسی تکنیکهای بلاغی- زبانی روایتهای فکاهی مثنوی معنوی
شناسه ملی مقاله: JR_JBASH-14-1_006
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_JBASH-14-1_006
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
زهرا رجبی - استادیار/ گروه زبان و ادبیات فارسی / دانشگاه اراک.
خلاصه مقاله:
زهرا رجبی - استادیار/ گروه زبان و ادبیات فارسی / دانشگاه اراک.
کالبدشناسی تکنیکهای بلاغی- زبانی روایتهای فکاهی مثنوی معنوی زهرا رجبی* چکیدهخنده همچون زبان امری اجتماعی و عموما وابسته به گفتار، اعمال و موقعیتهای زبانی- معنایی نامتعارف و خلاف عادتی است که برای یک فرد در ارتباط با افراد، چیزها یا موقعیتهای دیگر ایجاد میشود؛ ازاینرو باید همچون دیگر پدیدههای اجتماعی و ارتباطی، آنچه به خندیدن افراد میانجامد نیز اصول و قواعد خاصی داشته باشد. آرتورآسا برگر، استاد برجسته و معاصر علوم ارتباطات، برهمین مبنا سالها در ساختار زبانشناختی- معناشناختی طنز و فکاهی مطالعه کرده و برای آن الگویی زبانی-بلاغی شامل ۴۵ تکنیک را با عنوان «کالبدشناسی فکاهی» ارائه کرده است. ازآنجاکه تاکنون لطیفهها و حکایتهای طنز فارسی با این رویکرد بررسی نشدهاند، در پژوهش حاضر ۷۶ روایت فکاهی موجود در مثنوی مولانا بهعنوان اثری ادبی و پر از حکایتهای طنز که صدها سال است در بین ایرانیان محبوبیت دارد، به شیوهی توصیفی- تحلیلی کالبدشکافی شده است تا ضمن معرفی دیدگاه برگر، مشخص شود مهم ترین تکنیکهای زبانی- معنایی بهکاررفته در فکاهیات مثنوی کدام اند و اینکه از بین چهارنوع زبانی، منطقی، هویتی و کنشی کدام دسته تکنیک بیشترین تاثیر را در ساختار زبانی-بلاغی فکاهیات مثنوی دارند. براساس نتایج، از ۴۰۹ تکنیک موجود در فکاهیات مولوی، تکنیکهای منطقی، زبانی، ماهوی و کنشی بهترتیب با ۱۴۶، ۱۲۶، ۱۱۹ و ۱۸ مورد به کار رفته است. همچنین مشخص شد بین محتوای فکاهیهای مشابه و تکنیکهای موجود در آن ارتباط معناداری وجود دارد.واژه های کلیدی: فکاهی، آرتورآسا برگر، ساختار زبانی- بلاغی، مثنوی مولوی. * استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک z.rajabi_id@yahoo.comتاریخ دریافت مقاله: ۲۵/۱۱/۱۳۹۹ تاریخ پذیرش مقاله: ۷/۴/۱۴۰۰
کلمات کلیدی: واژه های کلیدی: فکاهی, آرتورآسا برگر, ساختار زبانی- بلاغی, مثنوی مولوی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1454050/