تحلیل گفتمان روابط قدرت بین کنشگران در داستان های تالیف شده برای کودکان ایرانی به زبان فارسی با رویکردشناختی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ادبیات کودک، دوره: 12، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JCLS-12-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 392
نویسندگان
دانشجوی دکترا/ دانشگاه تربیت مدرس
استاد زبان شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران
دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس
دانشیار زبان شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران
چکیده
در بیشتر موقعیت های ارتباطی، قدرت کنشگران بر کنش های زبانی تاثیر می گذارد و گفت وگویی را شکل می دهد که نشان دهنده ی فرادستی یا فرودستی طرفین گفت وگو است. روابط قدرت در داستان های کودکانه نیز مانند هر گفتمان دیگری برقرار است و چگونگی تعاملات شخصیت های داستانی را تعیین می کند. این پژوهش بر آن است تا انواع این روابط و اهداف گفتمانی آن ها را در متون داستانی کودکان شناسایی کند تا الگوهای ذهنی مرتبط با روابط قدرت را که در تولید این متون ایفای نقش کرده اند، مشخص کند. برای دستیابی به این هدف، راهبردهای زبانی متاثر از روابط قدرت بین کنشگران در چارچوب تحلیل گفتمان اجتماعی شناختی وندایک (۲۰۰۰) و نظریه ی الگوهای ذهنی تحلیل شده است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و شیوه ی گردآوری داده ها به این گونه بوده که پیکره ای متشکل از صد داستان چاپ شده ی ناشران کتاب کودکان در گروه های سنی «الف»، «ب» و «ج» مطالعه شده است. از این پیکره، سی داستان به روش هدفمند انتخاب و روابط قدرت بین شخصیت ها تحلیل گردیده است. براساس نتایج، کلان ساختاری که تولید متون بر مبنای آن شکل گرفته، سلطه گری را همواره محکوم به شکست نشان داده است. به عبارت دیگر، الگوی ذهنی به کاررفته در تولید متون داستانی برای کودکان ایرانی به زبان فارسی از کلیشه ی روابط قدرت مسطح، همبستگی و برابری بین کنشگران پیروی کرده و روابط فرادست، فرودست را به حاشیه رانده است. این کلیشه، دیدگاه اجتماعی فارسی زبانان را به صاحبان قدرت می نمایاند. برنامه ریزان آموزشی، نویسندگان، مترجمان و ویراستاران حوزه ی کتاب کودک می توانند از نتایج این تحقیق استفاده کنند.کلیدواژه ها
واژه های کلیدی: الگوهای ذهنی, تحلیل گفتمان انتقادی, داستان کودکان, زبان شناسی شناختی, قدرتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.