مرتضی رحیمی کیا - دانشجوی کارشناسی ارشد
باقر عمادی - استادیار
محمدحسین آق خانی - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

روش بررسی انرژی به طور گسترده برای تحلیل مسائل مختلف در کشاورزی پایدار استفاده می شود. مطالعه انجام شده در مورد تعیین نسبت انرژی کنجد آبی در چهار منطقه شهرستان لارستان ( بخشهای اوز، بنارویه، بیرم، جویم ) صورت گرفت. سطح زیر کشت کنجد در کل شهرستان 2400 هکتار می باشد. متوسط عملکرد محصول کنجد در مناطق ذکر شده 900 کیلو گرم در هکتار است. در این مطالعه انرژی معادل ورودی ها و خروجی ها محاسبه و سپس نسبت انرژی تعیین شد. نهاده ها شامل کود، بذر، سم، سوخت، ادوات و نیروی انسانی و محصول خروجی شامل دانه و کاه و کلش می‌ باشد. نسبت انرژی دانه 84/0و مقادیر مربوط به دانه همراه با کاه (کل خروجی بیولوژیکی) 39/2 محاسبه شد. کل انرژی نهاده ‌های مصرفی در کشت کنجد به طور متوسط MJ/ha 24/26560 بوده و با توجه به کل انرژی ستانده (دانه و کاه) MJ/ha78080، افزوده انرژی برابر MJ/h76/51519 به دست آمد. به طور میانگین برای شهرستان سهم هر یک از نهاده های کود، سوخت، بذر،‌ ادوات، سم و نیروی انسانی به ترتیب 1/68%،‌ 92/29%، 94/0%، 45/0%،‌ 34/0% و 23/0% بوده است. کود و سوخت بیشترین سهم انرژی مصرفی را به خود اختصاص دادند که بایستی با مدیریت صحیح در مصرف بهینه آنها گام برداشت. مصرف این نهاده ها نه تنها هزینه تولید را افزایش می دهد بلکه سبب آلودگی محیط و منابع آب و خاک نیز می شود

نسبت انرژی، انرژی نهاده، انرژی ستانده، افزوده خالص انرژی