بررسی تطبیقی خودگرایی و دیگرگرایی روان شناختی و تبیین دیگرگرایی خداسو

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات اخلاق کاربردی، دوره: 17، شماره: 43
  • کد COI اختصاصی: JR_AKGH-17-43_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 145
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا سالاری فر

هیات علمی گروه خانواده پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

میر مهدی موسوی اصل

سطح ۳ حوزه علمیه قم محقق همکار گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

محمود اصفهانیان

دانشجوی دکتری جامعه المصطفی رشته قرآن و علوم گرایش روانشناسی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی خودگرایی و دیگرگرایی روان شناختی و تبیین دیگرگرایی خداسو انجام گرفته است. طبق خودگرایی روان شناختی، انسان ها کاری را جز برای تامین منافع خود انجام نمی دهند و حتی هنگام کمک به دیگران و فداکاری نیز در ورای این انگیزه دیگرگرا، منافع شخصی نهفته است. روش این تحقیق، توصیف و تحلیل منابع خودگرایی و دیگرگرایی روان شناختی است. همچنین، منابع اسلامی با روش تفسیری و فهم احادیث بررسی شد. بر اساس یافته های تحقیق، شش دسته از دلایل خودگرایان برای نفی دیگرگرایی قانع کننده نیستند که عبارت اند از: ۱. تفسیر مجدد انگیزه ها؛ ۲. مالکیت شخصی؛ ۳. استدلال لذت گرایانه؛ ۴. خودفریبی؛ ۵. انگیزش تربیت اخلاقی؛ ۶. خودکاوی. به علاوه، دلایل دیگرگرایان و عمدتا باتسون برای اثبات دیگرگرایی با روش تجربی کفایت نمی کند. بر اساس نظر اندیشمندان اسلامی، مهم ترین راهکار برای رفع این مشکل، پذیرش توامان خود طبیعت گرا و خود اخلاقی و الهی برای انسان است. از طرفی، از منابع اسلامی، سه نوع انگیزه برای معتقدان به خدا به دست آمد: خودگرا، دیگرگرا و خداسو. سپس با توجه به این تقسیم بندی، انگیزه­های انسان و وجوه مختلف آن تبیین و در نهایت، دیگرگرایی خداسو به عنوان تبیین جامع تر برگزیده شد. در نتیجه، بسیاری از دلایل خودگرایی به خود الهی یا اخلاقی انسان مربوط می شود که در واقع، دیگرگرایی است.

کلیدواژه ها

خودگرایی روان شناختی, دیگرگرایی روان شناختی, دیگرگرایی خداسو, روان شناسی اخلاق, نگاه اسلامی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.