رویکردهای اسطورهای آفرینش، سیمرغ و عنقا، و کوه های البرز، قاف و طور، از آغاز تا عرفان اسلامی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، دوره: 18، شماره: 29
  • کد COI اختصاصی: JR_PERSI-18-29_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 136
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد مدیر

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد،گروه زبان و ادبیات فارسی واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

محمد شاه بدیع زاده

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، گروه زبان و ادبیات فارسی واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

جواد مهربان غزلحصار

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد،گروه زبان و ادبیات فارسی واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

در ایجاد و گسترش عرفان اسلامی که بدون تردید، ریشه در قرآن، سنت پیامبر(ص) و یاران نزدیک آن حضرت دارد، نمی توان پارهای از باورهای کهن ایران باستان، آئین زردشت، ادب پهلوی، اسطوره ها و داستان های حماسی و دینی عهد ساسانی را نادیده گرفت. شاهنامه نیز، به عنوان بزرگترین اثر حماسی زبان فارسی، گنجینه ای غنی و سرشار از اسطوره های ایران باستان است که تاثیر شگرفی بر متون عرفانی پس از خود برجای نهاده است. از آنجا که اسطوره حاوی سرگذشت مینوی انسان های کهن و تجلی گاه باورهای آنان در باره آفرینش جهان، موجودات و انسان است، پیوندهای تنگاتنگی با باورهای دینی و عرفانی دارد. عرفان نیز شیوه ای از رسیدن به حق بر اساس ریاضت، پاکدامنی، پارسایی، دوری از آلایش ها و آراستن دل به فضیلت ها، برای رسیدن به مقام قرب الهی است. استفاده از زبان رمز و نماد، از ویژگی های مشترک در اسطوره پردازی و متون عرفانی است. این پژوهش بر آن است تا ضمن بیان اسطوره های آفرینش جهان و نخستین انسان ها، سیمرغ و عنقا، و کوه های البرز، قاف و طور، سیر دگرگونی و پیوستگی های اسطوره با عرفان را از ایران باستان و شاهنامه تا رسیدن به مرحله کمال و پختگی عرفان ایرانی اسلامی نشان دهد. روش کار در این پژوهش مبتنی بر، مقایسه، تحلیل و توصیف است. 

کلیدواژه ها

اسطوره, شاهنامه, نماد, عرفان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.