حاشیه نشینی در ایران و ریشه های آن

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات اسلامی آسیب های اجتماعی، دوره: 3، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_ISSH-3-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 183
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید سعید زاهد زاهدانی

دانشیار جامعه شناسی و عضو پژوهشکده تحول در علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز. ایران

چکیده

حاشیه نشینی یک از آسیب های مهم اجتماعی بوده که بیش از ۸۰ سال است در جامعه ما بروز کرده و تمهیداتی که تاکنون برای رفع آن به کار گرفته شده، کارساز نبوده است. هدف از این تحقیق، واکاوی ریشه های این پدیده در تاریخ معاصر ایران و سیر تحولی آن است. این مقاله با مراجعه به منابع تاریخی و با انجام یک تحقیق سندی ریشه های ساختاری این پدیده را موردبررسی قرار داده و سیر تحول آن را با مراجعه به آمارهای رسمی بررسی کرده است. نظریه مورداستفاده نظریه ای است که زاهد در سال ۱۳۶۵ در کتاب حاشیه نشینی معرفی کرده و بر اساس آن تحقیق های متعددی در مورد مهاجرت و مهاجرت های منجر به حاشیه نشینی به انجام رسانده است. در این مقاله روشن می شود که ریشه های حاشیه نشینی در طرز ساختار سازی توسعه در ایران است که از میانه های دوره قاجار آغاز شده و در دوران پهلوی دوم و با برنامه های توسعه آمریکائی تشدید شده است. بعد از انقلاب اسلامی به علت تغییر ندادن برنامه های تمرکزگرای توسعه و تلاش درترمیم روبنایی برنامه ها و توانمندسازی ساکنین مناطق حاشیه نشین تغییراتی صورت گرفته، اما همچنان این پدیده باقی مانده و روزبه روز بر ابعاد آن افزوده شده است. در انتها مقاله به تلاش های صورت گرفته برای تغییر مسیر توسعه، رشد و پیشرفت و استفاده از راهبرد غیر تمرکزگرا می پردازد.

کلیدواژه ها

توسعه, پیشرفت, تمرکزگرائی, غیر تمرکزگرائی, استعمار, جهانی شدن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.