اثر کربنات کلسیم و قدرت یونی بر جذب سطحی بور در خاک های آهکی
- سال انتشار: 1389
- محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 24، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_AREO-24-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 311
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
استاد گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
بور (B) یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان است. بور موجود در محلول خاک و بور جذب سطحی شده منابع کوتاه و دراز مدت تامین بور برای گیاهان هستند. بور جذب سطحیشده در خاک عاملی است که غلظت تعادلی و در نتیجه سمیت و یا کمبود بور در خاک را کنترل میکند. با توجه به اهمیت فرآیندهای جذب سطحی و رهاسازی در رفتار بور در خاک، همدماهای جذب سطحی آن در پنج نمونه خاک با مقادیر متفاوت کربنات کلسیم معادل (۰ تا ۸۵ درصد) اندازه گیری گردید. دادههای آزمایشی با معادله های خطی و غیر خطی لانگمویر، فروندلیچ، توث و لانگمویر-فروندلیچ توصیف گردید. تفسیر نتایج نشان داد که معادله لانگمویر بهترین معادله برای توصیف دادهها است. دادههای آزمایشی و پیشبینی معادله لانگمویر نشان داد که جذب سطحی بور در خاک در مقایسه با سایر اکسی آنیونها به طور نسبی ضعیف است. حداکثر جذب سطحی () بور در نمونههای خاک ۱ تا ۳ میکرومول بر گرم خاک محاسبه گردید. بررسی رابطه بین حداکثر جذب سطحی بور با خصوصیات خاک نشان داد که میزان جذب تابع سادهای از خصوصیات خاک نیست، بلکه میزان آن برایندی از اثر خصوصیات مختلف خاک نظیر pH، بافت، میزان کربناتها و اکسیدها است. در بین خصوصیات خاک، میزان آهک فعال رابطه مستقیمی با میزان جذب بور نشان داد. حذف کربنات کلسیم از یکی از نمونه های خاک (با ۱۸ درصد کربنات کلسیم معادل و pH ۴/۷) و اندازه گیری مجدد همدمای جذب سطحی بور در آن نشان داد که با حذف آهک خاک، حداکثر جذب سطحی بور ۳۵ درصد کاهش می یابد. همچنین بررسی اثر سه سطح قدرت یونی ۰۱/۰، ۱/۰، و ۵/۰ مولار کلرید سدیم بر جذب سطحی بور در یکی از نمونه های خاک نشان داد که حداکثر جذب سطحی بور با افزایش قدرت یونی از ۰۱/۰ به ۱/۰ و ۵/۰ مولار به ترتیب حدود ۲۴% و ۷۱% افزایش مییابد. اثر قدرت یونی بر فرآیند جذب سطحی بور احتمالا ناشی از افزایش بارهای سطحی وابسته به pH کانیها و کاهش ضخامت لایه دوگانه الکتریکی می باشد.کلیدواژه ها
بور (B), جذب سطحی, کربنات کلسیم فعال, همدما, ایزوترم جذب سطحیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.