ابراهیم احمدزاده - گروه آب و هواشناسی ماهواره ای، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
خلیل ولیزاده کامران - دانشیار دانشگاه تبریز
داود مختاری - گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز
علی اکبر رسولی - دانشگاه تبریز

اخیرا حدهای بالا و دنباله بالایی توزیع فراوانی بارش مورد توجه بسیار بوده است. در این راستا به فراخور ویژگیهای جغرافیایی هر پهنه، آستانه های متعدد و متنوعی برای این ویژگی بارش معرفی و به کار گرفته شده است. در تحقیق حاضر، جهت بررسی و تحلیل روند رویداد حدی بارش در استان تهران طی دوره آماری ۲۰۱۶-۱۹۸۳ ، از تعدادی از نمایه های ارائه شده توسط کمیته ملی اقلیم شناسی سازمان هواشناسی جهانی استفاده شده است. رفتار دنباله توزیع رویداد حدی بارش و تحلیل فراوانی و شدت این رویداد، با استفاده از مدل مقادیر اوج های بالاتر از آستانه (POT) بررسی شد. انتخاب آستانه مناسب جهت محاسبه اوج های بالاتر از آن آستانه با استفاده روش های صدک ۹۵ ام ، نمودار میانگین باقیمانده عمر (MRL) و بازبینی مدل- پایه (MBC) انجام پذیرفت. تخمین پارامترهای توزیع با روش حداکثر درست نمایی و ارزیابی وقوع و شدت رویدادهای حدی با استفاده از میانگین فواصل زمانی بین رویدادها (ARIs) بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون من-کندال نشان داد که در ایستگاه های مورد مطالعه روند معنی داری در نمایه های حدی بارندگی در دوره آماری ۲۰۱۶-۱۹۸۳ تجربه نشده است. بررسی منحنی های رشد نشان داد که در دوره آماری ۳۴ ساله (۲۰۱۶-۱۹۸۳) بیشتر رویدادهای حدی مشاهده شده در ایستگاه ها دوره بازگشت ۱ تا ۱۰ سال دارند. بررسی نمودارهای Q-Q و آماره χ۲ نشان داد که مدل POT قابلیت زیادی جهت مدل سازی رویدادهای حدی در منطقه مورد مطالعه دارد.

حدی, مدل مقادیر اوج های بالاتر از آستانه (POT), دوره بازگشت ARIs, استان تهران