اکرم شاه نواز - آموزگار آموزش ابتدایی تبادکان، مشهد، ایران.

دانش آموز و کودکی که دچار مشکل رفتاری است، چه مشخصاتی دارد؟ اساسا مشکل رفتاری چیست و چه گستره ای دارد؟ آیا به محض مشاهده هر مشکل یا اختلالی در دانش آموز، اجازه داریم عنوان مشکل یا اختلال رفتاری بر آن بگذاریم؟ بسیاری از دانش آموزان و کودکان با مشکلات رفتاری خفیفی روبه رو هستند که عدم شناخت و درمان به موقع آنها از سوی پدران، مادران، معلمان و مربیان، باعث تشدید و گسترش آنها می شود. در این مقاله درصددآنیم که نمایه ای از مشکلات رفتاری متعددی را که ممکن است کودکان و نوجوانان با آنها مواجه شوند، ارائه دهیم. شناخت هر یک از این مشکلات، به مطالعه و کسب اطلاعاتی علمی و دقیق نیاز دارد و درمان هر ناهنجاری رفتاری نیز، به طور یقین و بدون مراجعه به مراکز رفتار درمانی و انجام مشاوره های کلینیکی امکان پذیر نیست. هر چند ممکن است که در بعضی موارد، صرفا شناخت مشکل، به تغییر رفتار در والدین و مربیان منجر شود و همین تغییر رفتار، باعث کاهش یا از میان رفتن مشکل رفتاری در کودکان و نوجوانان شود. گستره پراکندگی اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان در هفت گروه طبقه بندی شدهاند که ممکن است، بسته به موقعیت سنی، خانوادگی، اجتماعی، جغرافیایی و موقعیت های دیگر، درکودکان و نوجوانان متفاوت، شدت و ضعف داشته باشند. بار دیگر، یادآوری این نکته ضروری است که همه اختلالات رفتاری که در این مقاله آمده اند، از درجه و اهمیت یکسانی برخوردار نیستند و ممکن است هر کودک و نوجوانی، درگذر از دوران کودکی و نوجوانی یکی از این اختلالات را از خود بروز داده باشد. در واقع، وقتی رفتارشناسان می گویند، بیش از ۷۰ درصد کودکان دچار مشکلات رفتاری هستند، منظور آنها اختلالات رفتاری بزرگ و کوچکی است که در این فهرست از آنها نام برده شده است. گفتنی است، توجه به سن کودک و دانشآموزی که در حال مطالعه روی رفتار او هستیم و مراجعه به افراد متخصص یا کلینیکهای مشاوره و روانشناسی در هر مورد خاص و نیز مشاوره و گفتوگوی اولیه با افراد صاحبنظر در مدرسه، همچون: مدیر، معاون، مشاور و مربی الزامی است.