بررسی مکانی تغییرات تراز آبهای زیرزمینی بر اساس شاخص های خشکسالی GRI و SPI (مطالعه موردی: آبخوان دشت سده استان خراسان جنوبی)

منابع آب زیرزمینی در ایران باتوجه به برداشت بی رویه از آن دچار بحران شدیدی شده است. در این پژوهش تغییرات تراز آبخوان دشت سده در مقیاس زمانی بلندمدت ۱۰ ساله، با استفاده از شاخص های خشکسالی آب زیرزمینی GRI و هواشناسی SPI مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر GRI بلندمدت، وقوع خشکسالی در سطوح مختلف در طی ۱۰ سال گذشته را نشان داد. مقدار شاخص SPI نشان داد، که دشت سده در مجموع با خشکسالی ملایم مواجه است. بررسی کانی شاخص های خشکسالی نشان داد، که بحرانی ترین محدوده این دشت منطقه چله کرشک و روستای مهمویی است، و مناطق روستای حسن اباد و رزق اباد با خشکسالی ملایم تری مواجه هستند. در سال آبی ۹۸-۹۹ بیش از ۳۵۰ میلی متر بارش در این ایستگاه اقلیم شناسی سده ثبت شد، که با توجه به مینگین بلندمدت ۱۷۰ میلی متری رکوردی بی سابقه بود. نتایج به دست آمده نشان داد، مقدار GRI در پیرومتر کرشک در بدترین وضعیت قرار داردذ. همچنین در سال ۹۸ شاخص SPI حوضه عدد ۴/۲۲ را نمایش می دهد، که نشان از ترسالی شدید است. بیش ترین تاثیر بارش بر روی تراز آب پیزومترها در حسن اباد بود، که در سال ۹۸ حدود ۱ متر تراز آبخوان افزایش داشت. همچنین پیزومترهای مهمویی و کرشک و سده، بر خلاف پیزومتر حسن اباد تقریبا با یک روند کاهشی ثابت در هر سال، حدود یک متر کاهش تراز سطح اب زیرزمینی را نشان دادند.

کلیدواژه ها:

آبخوان ، خشکسالی ، دشت سده ، GRI ، SPI