کاربرد گروه های تغذیه ای بزرگ بی مهرگان کفزی در ارزیابی زیستی رودخانه زاب کوچک

هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر فعالیت های انسانی بر سلامت و تعیین کیفیت آب با استفاده از شاخص زیستی گروه های تغذیه ای بزرگ بی مهرگان کفزی در رودخانه زاب کوچک، آذربایجان غربی می باشد. نمونه برداری از جوامع بزرگ بی مهرگان کفزی در چهار ایستگاه با استفاده از نمونه بردار سوربر به ابعاد ۳۰/۵×۳۰/۵ سانتی متر با چشمه تور ۳۶۰ میکرومتر به صورت ماهانه در سال ۱۳۹۷ انجام شد. تعداد ۴۶۴۷۵ عدد در واحد نمونه بردار جاندار کفزی جداسازی شدند که به ۱۶ راسته، ۳۵ خانواده و ۴۹ جنس و گونه تعلق داشتند. بزرگ بی مهرگان کفزی شامل ۵ گروه تغذیه ای (CF) Collector-Filterer ،(CG) Collector-Gatherer ،(SCR) Scraper ،(SHR) Shredder ،(PRD) Predator  بودند. گروه های CG و CF به ترتیب در تمامی ایستگاه های مطالعاتی (به جز ایستگاه ۳ که به ترتیب گروه های CG و PRD غالب بودند) از بیش ترین فراوانی نسبی برخوردار بودند. فراوانی گروه تغذیه ای Collector/Gatherer در ایستگاه هایی با آلودگی زیاد (به ویژه ایستگاه ۱) افزایش معنی داری نسبت به سایر ایستگاه ها (به ویژه ایستگاه های ۲ و ۴) داشته است. بر اساس نتایج به دست آمده از پراکنش بزرگ بی ‎مهرگان کفزی و رفتار غذایی آن ها، تاثیر فعالیت های انسانی از جمله ورود فاضلاب های کشاورزی، شهری و روستایی روی رودخانه زاب کوچک کاملا مشهود بوده و ایستگاه هایی که تحت تاثیر انواع پساب ها قرار داشتند (ایستگاه های ۱ و ۴) نامطلوب ترین شرایط را از نظر آلودگی دارا بودند. بنابراین با بررسی گروه های تغذیه ای بزرگ بی مهرگان کفزی با کم ترین صرف هزینه می توان به ناهنجاری های احتمالی ناشی از فعالیت های انسانی و تغییر در کیفیت آب بوم سازگان رودخانه زاب کوچک پی برد.

کلیدواژه ها:

بزرگ بی مهرگان کفزی ، گروه های تغذیه ای ، شاخص کیفیت آب ، رودخانه زاب کوچک