پهنه بندی شدت خشکسالی با استفاده از شاخص های زیست محیطی و GIS

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 184

فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_DRNL-2-3_003

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1401

چکیده مقاله:

خشکسالی یکی از وقایع محیطی و بخش جدایی­ ناپذیر نوسانات اقلیمی است که می­تواند در هر منطقه ­ای حادث شود و تاثیرات عمده­ای بر جای گذارد. در این پژوهش از شاخص­های پوشش گیاهی (NDVI)، شاخص دمای سطح زمین (LST) و شاخص استاندارد شده بارش (SPI) به دلیل مزایایی که در پایش شرایط توآم اقلیمی، هیدرولوژیکی و کشاورزی دارد، در تحلیل خشکسالی ­های استان سیستان و بلوچستان استفاده گردید. برای بدست آوردن شاخص­های NDVI و LST، از تصاویر ماهواره­ای MODIS در ماه­های فصول رشد (شهریور تا مهر) سال­های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ استفاده گردید. سه ایستگاه ایرانشهر، زاهدان و زابل در سطح استان با توجه به داشتن آمار طولانی مدت، نواقص آماری کم و پراکنش مناسب با طول دوره ۱۹ ساله (۲۰۰۰-۲۰۱۹) برای محاسبه شاخص SPI انتخاب گردید. جهت پهنه ­بندی رخداد خشکسالی از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد. در این راستا پس از بررسی انواع مدل­های درون­یابی روش IDW برای تهیه نقشه­ های رستری بکار برده شد. سپس نقشه­ های بدست آمده با استفاده از نظر کارشناسان علوم جغرافیا به ترتیب از مقدار SPI زیاد به کم کلاس بندی و نقشه پهنه­ ندی خشکسالی برای استان سیستان و بلوچستان بدست آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد شاخص­های NDVI و LST از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ دارای بیشترین شدت و سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ کم­ترین شدت خشکسالی را تجربه کرده ­اند. بر اساس شاخص SPI روند تغییرات خشکسالی در کل منطقه از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ در کلاس نزدیک به خشکسالی متوسط و در بازه زمانی ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ در کلاس خشکسالی شدید قرار دارد. نتایج بیانگر آن است که منطقه مورد مطالعه نسبت به خشکسالی ­های میان مدت و کوتاه مدت حساس است. بیشتر خشکسالی­ هایی که در این منطقه اتفاق افتاده است، خشکسالی ملایم و متوسط بوده و احتمال وقوع پدیده خشکسالی در مناطق مرکزی و شمالی استان بیشتر است.

کلیدواژه ها:

Drought ، GIS ، Land Surface Temperature ، mapping ، Normalized Difference Vegetation Index ، Standard Precipitation Index (SPI) ، Sistan and Baluchestan ، خشکسالی ، سیستان و بلوچستان ، شاخص پوشش گیاهی ، شاخص دمای سطح زمین ، GIS ، SPI

نویسندگان

نرجس مقبلی

University of Tehran

حسن خسروی

University of Tehran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Aligolinia, T., N.R. Majd and A.H. Jaribi. ۲۰۱۹. Evaluation and ...
  • Asadi Zarch, M.A., H. Malekinezhad, M.H. Mobin, M.T. Dastorani and ...
  • Askarizadeh, D. ۲۰۱۸. Footprint Assessment of Climate Change and Its ...
  • Awchi, T.A. and M.M. Kalyana. ۲۰۱۷. Meteorological drought analysis in ...
  • Azimi, S. and M.A. Moghaddam. ۲۰۲۰. Modeling Short Term Rainfall ...
  • Baeza, S., and J.M. Paruelo. ۲۰۲۰. Land use/land cover change ...
  • Bagheri, F. ۲۰۱۶. Mapping drought hazard using SPI index and ...
  • Beg, A.A.F. and A.H. Al-Sulttani. ۲۰۲۰. Spatial assessment of drought ...
  • Eskandari Damaneh, H., R. Jafari and S. Soltani. ۲۰۱۷. Assessment ...
  • Ghafarian Malamiri, H.R., I. Rousta, H. Olafsson, H. Zare and ...
  • Gidey, E., O. Dikinya, R. Sebego, E. Segosebe and A. ...
  • Guha, S., H. Govil and P. Diwan. ۲۰۲۰. Monitoring LST-NDVI ...
  • Kern, A., H. Marjanović and Z. Barcza. ۲۰۲۰. Spring vegetation ...
  • Khan, J., P. Wang, Y. Xie, L. Wang and L. ...
  • Malekinejad, H. and M. Soleimani Motlagh. ۲۰۱۱. Study of the ...
  • Mousavi, S.F. ۲۰۰۵. Agricultural drought management in Iran. In Water ...
  • Mozafari, G., S. Shafiei and Z. Taghizade. ۲۰۱۵. Assessment of ...
  • Nanzad, L., J. Zhang, B. Tuvdendorj, M. Nabil, S. Zhang ...
  • Pereira, O.J.R., L.G. Ferreira, F. Pinto and L. Baumgarten. ۲۰۱۸. ...
  • Piri, H., V. Rahdari and S. Maleki. ۲۰۱۳. Study and ...
  • Rahman, M.R. and H. Lateh. ۲۰۱۶. Meteorological drought in Bangladesh: ...
  • Rezaei, T., A. Shokouhi, B. Saghafian and P. Danesh Arasteh. ...
  • Rhee, J. ۲۰۱۰. Monitoring agricultural drought for arid and humid ...
  • Shams Nia, S.A. ۲۰۰۷. Determining the optimal classification of standardized ...
  • Sruthi, S. and M.M. Aslam. ۲۰۱۵. Agricultural drought analysis using ...
  • Statistical Yearbook of the Country. ۲۰۰۲. Statistics and Informatics Center ...
  • Zamani, M. ۲۰۲۰. Drought Zoning Using SPI Standard Drought Index ...
  • Zhao, A., A. Zhang., S. Cao., X. Liu., J. Liu ...
  • نمایش کامل مراجع