فرهاد قاسمی - دانشیار، گروه روابط بین الملل، دانشگاه تهران، تهران، ایران

همگام با تحول در سیستم بین الملل، سیستم بازدارندگی نیز تکامل یافته و شکل های نوینی تجربه کرده است. رویارویی با چالش های غیرقابل پیش بینی آینده همراه با تهدیدات نامتقارن در یک سازوکار غیرخطی، طراحی دستگاه تحلیلی جدیدی از بازدارندگی و بازسازی مفهومی و نظری آن را ضروری نموده و هدف این پژوهش را شکل می دهد. پرسش این است که چگونه می توان در این الگو از سیستم بین الملل، بازدارندگی را از نظر مفهومی و نظری بازسازی کرد؟ این نوشتار با بهره گیری از روش استنتاج قیاسی و تمرکز بر نظریه های پیچیدگی و آشوب بویژه اصول بنیادین آن مانند شبکه ای و غیرخطی بودن سیستم، وابستگی حساس و شکست آبشاری به بازسازی مفهومی و نظری آن اقدام می کند. این پژوهش ضمن تمرکز بر دینامیک قدرت و سازوکارهای تبدیل آن به تهدید، از راه منطق و سازوکارهای غیرخطی و اصول مورد تاکید نظریه پیچیدگی و آشوب به بازسازی مفهومی و نظری بازدارندگی اقدام کرده و بازدارندگی شبکه ای غیرخطی را بعنوان مفهومی نوآورانه و نوین به حوزه مطالعات راهبردی ارائه می نماید. این الگو سرآغازی برای موج ششم بازدارندگی در روابط بین الملل می باشد. از سوی دیگر می تواند الگوی نوینی برای طراحی بازدارندگی ایران ارائه کند.

بازدارندگی, بازدارندگی شبکه ای غیرخطی, بازدارندگی چند لایه شبکه ای, سیستم بین المللی پیچده و آشوبی, پیچیدگی