علیرضا حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری،دانشکده فنی و مهندسی،واحد نیشابور،دانشگاه آزاد اسلامی،نیشابور، ایران
آناهیتا زنده دلان - استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران

امروزه به دلیل رشد روز افزون جمعیت و شهرنشینی و به طبع آن تغییر در الگوی کار و زندگی و فاصله گرفتن از طبیعت به عنوان بستری برای تامین آسایش و آرامش، نیاز به تفریح و سفر بیش از پیش احساس می شود. از این رو توسعه مجموعه های گردشگری ضروری بوده و امری مهم در راستای حیات اجتماعی، فرهنگی واقتصادی شهرها محسوب می شود. از گونه های گردشگری تفریحی، "گردشگری معادن" است که گردشگر را با پدیده های زمین شناختی با حفظ هویت مکانی آشنا می کند. از نمونه های جذاب معادن متروکه و فعال، معادن سنگ های قیمتی و جواهرات است. از طرفی دیگر در طراحی این مراکز توجه به رویکردهای خاص معماری می تواند در میزان موفقیت آن ها در جذب گردشگر تاثیر گذار باشد. یکی از مهمترین رویکردهایی که اخیرا در معماری مورد توجه قرار گرفته است، منطقه گرایی می باشد. که دارای ابعاد مختلفی از جمله اقلیمی، تاریخی، فرهنگی-اجتماعی و ... است. رویکرد منطقه گرا در معماری علاوه بر پیوند طرح و زمینه و همچنین معرفی بهتر خصوصیات منطقه، منجر به جذب گردشگر بیشتر خواهد شد. هدف از انجام این پژوهش تدوین اصول طراحی مجموعه ی گردشگری سنگ های قیمتی با توجه به خصوصیات این سنگ ها وبا رویکرد منطقه گرایی و انطباق آن با معماری بومی شهر نیشابور است . به این منظور پژوهش به شیوه ی کیفی به روش توصیفی-تحلیلی، ابتدا با شناخت ویژگی های سنگ های قیمتی و معماری منطقه گرا، مفاهیم اصلی طراحی( اجتماع پذیری، شفافیت، سلسله مراتب ادراکی و...) را تدوین می کند و سپس براساس این مفاهیم، پیشنهاداتی برای طراحی این مجموعه های گردشگری ارائه می دهد. نتایج مطالعه آشکار میکند که طراحی درست مجموعه ی گردشگری سنگ های قیمتی در منطقه ی نیشابور، توان بالقوهای برای جذب گردشگر، مسافران خارجی، توریست ها و...خواهد داشت وکمک شایانی به افزایش ارتباطات اجتماعی و زندگی گروهی و ثبت و انتقال فرهنگ ها خواهد کرد

گردشگری، منطقه گرایی معماری، سنگ های قیمتی