محمدمهدی احمدی - استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف
سعید ساسانیان - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک دانشکده عمران دانشگاه صنعتی شریف

دفن مناسب زباله‎های شهری امروزه یکی از نیازهای اساسی جوامع بشری است. پوشش رسی مهمترین بخش از یک محل دفن (Landfill) برای جلوگیری از نشت شیرابه داخل آن به محیط خارج است. مواد شیمیایی ناشی از شیرابة محل های دفن زباله بر خواص ژئوتکنیکی خاک رس تأثیر می گذارند و می توانند باعث تغییراتی در طراحی پوشش رسی بکار رفته در محلهای دفن زباله شوند. در این مطالعه به بررسی تغییرات نفوذپذیری و حدود اتربرگ خاک رس کائولینیت و همچنین مخلوط کائولینیت و بنتونیت در مجاورت مواد شیمیایی اسیدی و بازی پرداخته شده است. پارامتر نفوذپذیری به کمک آزمایشات هد افتان و تحکیم اندازه گیری شده است. نوع مواد شیمیایی که با خاک رس ترکیب می شوند و همچنین ترکیبات تشکیل دهندة خاک رس از مسایل مهم در درک سیمای تغییرات خصوصیات خاک می باشند. زمان و درصد وزنی مواد شیمیایی بکار رفته نیز تأثیر بسیاری در تغییرات صورت گرفته دارند. در بررسیهای صورت‎گرفته افزایش نفوذپذیری در مجاورت مواد شیمیایی اسیدی و بازی مشاهده شده است. مواد شیمیایی و بخصوص اسیدها کمک به جدایی آنیون و کاتیون ها در خاک رس می کنند و موجب انحلال نمکها می شوند. از طرف دیگر اسیدها می توانند با بعضی کاتیون ها و ترکیبات موجود در خاک رس تولید نمک و یا رسوبات غیر قابل حل در آب کنند و باعث شوند نفوذ پذیری خاک رس به میزان کمتری افزایش یابد. ولی در هر حال افزایش نفوذ پذیری خاک رس، نتیجة واکنش های مواد شیمیایی با خاک رس است.

خاک رس ، خواص نفوذپذیری ، PH