اکبر نیک پژوه
بتول شریعتی
ثریا سهیلی

هزینه یابی و تجزیه و تحلیل هزینه ها به مثابه ابزارهای مدیریتی می توانند ما را در فراهم آوردن داده های لازم برای تصمیم گیری های آگاهانه درباره سرمایه گذاری برای اقدام ها و زیر ساختارها یاری دهند.استفاده از روش استاندارد شده هزینه ها، مقایسه ها را تسهیل خواهد کرد. این پژوهش به منظور محاسبه هزینه واحد خدمات بخش رادیولوژی بیمارستان امیر اعلم تهران به روش تقلیلی مرحله ای (Step-Down) انجام شد تا بتواند الگویی برای مطالعات گسترده تر مقایسه ای بعدی فراهم سازد، مشکلات این راه را شناسایی کند و پیشنهادهایی برای کاهش این مشکلات ارائه دهد. با روشی گام به گام، هزینه واحد خدمت در بخش رادیولوژی بیمارستان امیر اعلم در سال ۱۳۸۴در هشت مرحله محاسبه گردید:۱- ارزیابی داده ها، ۲- تشکیل دادن یک چهارچوب هزینه ای، ۳- طبقه بندی مراکز هزینه زا، ۴- تخصیص مخارج برای طبقات مراکز هزینه زا، ۵- شناسایی و تعیین هزینه ها و هدایایی که به صورت معمول در حسابداری بیمارستان ثبت نمی شوند، ۶- تخمین استهلاک و کاهش بها، ۷- تخصیص کم شونده(Step-Down) هزینه های بالاسری و ۸- محاسبه هزینه واحدها (UNIT COSTS). هزینه متوسط واحد خدمت رادیولوژی ساده ۰۶۴/۵۰ ریال، سونوگرافی ۳۰۰/۷۰ ریال و سی تی اسکن ۱۴۲/۲۴۵ ریال به دست آمد که مقایسه این اعداد با متوسط تعرفه ها نشان می داد که تعرفه ها تنها حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد از هزینه ها را پوشش می دهند و به نظر می رسد که این تعرفه ها، پس از مطالعات در چندین نوع بیمارستان در نواحی مختلف کشور نیاز به تجدید نظر داشته باشند.اطلاعات حسابداری بیمارستان، برای محاسبه هزینه واحد خدمت ساختار مناسبی نداشت و جمع آوری اطلاعات مناسب مستلزم صرف زمان زیادی بود. برای این که امکان انجام محاسبه هزینه واحد خدمت، در اسرع وقت و به طور متمرکز فراهم باشد، پیشنهاد می شود اولا اطلاعات حسابداری به شکلی مناسب برای محاسبه هزینه واحد خدمت طبقه بندی شود. ثانیا از این اطلاعات در فواصل زمانی مناسب و پایان سال مالی، برای محاسبه هزینه واحد خدمت استفاده شود و به عبارت ساده تر، برنامه محاسبه هزینه واحد خدمت در شبکه نظام حسابداری ادغام گردد. در این صورت، حسابداری علاوه بر کارهای معمول، نقاط ضعف و قدرت و اتلاف منابع را روشن کرده و زمینه افزایش بهره وری را فراهم خواهد کرد.

Step-down cost accounting, Radiology, Unit cost, Cost analyses, هزینه واحد خدمت رادیولوژی, تجزیه و تحلیل هزینه ها, روش تقلیلی مرحله ای هزینه یابی