عزیزالله تاج ور - دانش آموخته دکتری، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
محمد مهدی خطیب - استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
محمدحسین زرین کوب - استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

آمیزه افیولیتی شمال مکران در جنوب خاوری ایران و در بخش شمالی منشور برافزایشی مکران قرار دارد. در این پژوهش، عناصر ساختاری مکران شمالی مورد مطالعه قرار گرفته و الگوی دگرشکلی حاکم بر آمیزه افیولیتی شمال مکران تجزیه و تحلیل شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، حداقل دو مرحله دگرشکلی در واحدهای سنگی آمیزه افیولیتی شمال مکران ثبت شده است. مرحله نخست که با توسعه ساختارهای کششی همراه بوده است، منجر به جایگیری دایک های ورقه ای در توالی پوسته ای سنگ کره ی اقیانوسی شده است. بازگرداندن هندسه این دایک ها به مراحل قبل از دگرشکلی، نمایانگر کشش در راستای SSW-NNE بوده و شرایط حاکم بر محیط اولیه ی شکل گیری آمیزه افیولیتی شمال مکران را نشان می دهد. مرحله دوم که در نتیجه ی همگرایی در منطقه و تحت تاثیر رژیم فشارشی یا ترافشارشی شکل گرفته ، با توسعه انواع گسل های راندگی و امتدادلغز، رانده شدن واحدهای سنگی بر روی یکدیگر و تکرار آنها به همراه چین خوردگی واحدهای رسوبی آشکار شده است. گسل های راندگی با روند WNW-ESE و شیب بین ۲۰ تا ۴۰ درجه به سمت NNE، مهمترین تاثیر را در سیمای فعلی آمیزه افیولیتی شمال مکران داشته و نمایانگر شرایط حاکم در زمان بسته شدن حوضه ی اقیانوسی و جایگیری سنگ کره ی اقیانوسی هستند.

تنش دیرین, گسلهای راندگی, آمیزه افیولیتی شمال مکران, جنوب خاور ایران