زینت عبدالملکی - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
قادر میرزاقادری - دانشیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

Aegilops geniculata گونه ای تتراپلویید با فرمول ژنومی MgMgUgUg دارای صفات مقاومت به تنش های زنده و غیرزنده بوده که از طریق تلاقی قابل انتقال به گندم است. در این تحقیق سه رقم گندم نان 'نوید'، 'امید' و 'زرین' با دو ژنوتیپ ۳۸۶ و ۳۸۷ گونه Ae. geniculata تلاقی داده شدند. تلاقی پذیری هیبریدهای حاصل (نسل F۱) از ۱۱/۹۳ درصد (در هیبریدهای زرین × Ae. geniculata '۳۸۷' ) تا ۴۸/۲۵ درصد (در هیبریدهای نوید × Ae. geniculata '۳۸۶') متغیر بود. تعدادی از گیاهچه های هیبرید با کلشی سین تیمار شدند که همگی بذر تولید کردند و با هیبریدهای تیمار نشده با کلشی سین مورد مقایسه قرار گرفتند. هیبریدهای تیمار نشده با کلشی سین غیر از هیبرید زرین × Ae. geniculata نیز بذر F۲ (آمفی پلوئید)تولید کردند. الگوی جفت شدگی کروموزوم ها در متافاز I میوز گیاهان F۱ عمدتا یونی والنت و به ندرت بی والنت های میله ای بودند. تعداد کروموزوم ها در سلول های متافازی نوک ریشه نمونه ای از بذور F۲ از ۴۵ تا ۶۵ متغیر بود. روش دورگه سازی فلورسنت در محل با کاوشگرهای (GAA)۱۰ و pTa۵۳۵-۱ توانست کروموزوم های گندم و Ae. geniculata را در بذور F۲ شناسایی کند.

آمفی پلوئید, باروری, تلاقی بین گونه ای, دورگه سازی فلورسنت در محل (FISH)