ارزیابی تاثیر تغییرات الگوهای کاربری اراضی و ساختار کالبدی شهر بر تغییرات مکانی آلاینده های هوای شهری (مطالعه موردی: شهر تهران)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 23، شماره: 8
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-23-8_016
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 140
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

وحید مشفقی

گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. (مسوول مکاتبات)

سمیرا یوسفیان

دکتری شهرسازی، تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: ساختار کالبدی اراضی نشان دهنده نحوه توزیع و ترکیب افقی کاربری های شهری است که نقش بسیار مهمی در پراکنش آلاینده های و کیفیت هوای شهری دارد. مکان گزینی منابع آلاینده (مانند کاربری های صنعتی، تجاری، اداری، مسکونی و ...) و اثرگذاری آن بر توزیع سفرهای شهری و ترافیک، به دنبال خود بر میزان و نحوه ی توزیع آلاینده های منتشر شده تاثیر می گذارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش الگوی کاربری اراضی و ساختار کالبدی در تغییرات مکانی آلاینده های شهر تهران در بازه زمانی ۱۳۹۰- ۱۳۹۷ است. روش بررسی: جهت نیل به هدف تحقیق از تصاویر ماهواره ای لندست و همچنین از داده های آلایندگی مرکز کنترل کیفیت هوای تهران در سال های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۷ استفاده شد، جهت طبقه بندی تصاویر ماهواره ای و مشخص نمودن نوع کاربری ها از روش شبکه عصبی مصنوعی در نرم افزار ENVI و همچنین جهت پهنه بندی غلظت آلایندگی هوای شهر تهران از مدل Kriging در نرم افزار Arc GIS استفاده شد (تاریخ انجام تحقیق: سال ۱۳۹۸). یافته ها: نتایج تحلیل خود همبستگی فضایی نشان داد که در طول مدت ۷ سال بین تغییرات ساختار فضایی و میزان آلودگی هوای تهران همبستگی معناداری وجود داشته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج بررسی تغییرات کاربری اراضی و شاخص های آلایندگی هوا نشان می دهد که افزایش ساخت وساز در غرب و شمال تهران باعث افزایش تمرکز آلاینده ها در این جهات از شهر شده درصورتی که تغییر کاربری از زمین های بایر به فضاهای سبز شهری در شرق و جنوب شرقی شهر تهران باعث کاهش غلظت آلاینده های هوای شهری در این مناطق شده است.

کلیدواژه ها

تغییرات کاربری, پراکنش شهری, آلاینده های هوا, شهر تهران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.