حسین مرادی
رضوی زهرا
عباس حیدری خسرو
و نصرا... محبوبی صوفیانی

در این مطالعه تجمع فلزات نیکل (Ni) و وانادیوم (V) در رسوبات، ریشه و برگ رویشگاه های مانگرو (Avicennia marina) و میزان انتقال آنها از رسوب به ریشه و برگ در خلیج نایبند و جزیره قشم مورد بررسی قرارگرفت. نمونه برداری به صورت تصادفی سیستماتیک با استفاده از ترانسکت های انتخابی در ۱۶ ایستگاه در منتهی الیه سمت خشکی و دریا در دو رویشگاه با سه تکرار از رسوب، ریشه و برگ درختان مانگرو انجام شد. خصوصیات بستر از قبیل بافت رسوب، pH، ECو مواد آلی تعیین گردید. میزان نیکل و وانادیوم با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد و ضریب انتقال فلزات از رسوب به ریشه و از ریشه به برگ محاسبه گردید. هم چنین هم بستگی ضرایب انتقال فلزات با ویژگی های رسوب توسط نرم افزار SPSS (ورژن ۱۹) بررسی گردید. در نمونه های رسوب، ریشه و برگ به ترتیب بالاترین غلظت نیکل و وانادیوم اندازه گیری شد. در فرایند انتقال فلزات نیکل و وانادیوم در دو رویشگاه قشم و نایبند، بیشترین میزان انتقال از رسوب به ریشه مربوط به فلز وانادیوم و از ریشه به برگ مربوط به فلز نیکل بود. علاوه بر این، بالاترین ضریب انتقال از رسوب به ریشه برای فلز وانادیوم در رویشگاه قشم (۵۰۲/۰) و بیشترین ضریب انتقال از ریشه به برگ برای فلز نیکل در رویشگاه نایبند (۷۴۹/۰) به دست آمد. به نظر می رسد مهم ترین عامل در تفاوت انتقال فلز نیکل و وانادیوم، اختلاف در نوع بافت رسوبات در دو رویشگاه و سطح فعالیت های نفت و گاز در خلیج نایبند باشد. به طور کلی، بافت ریزدانه رویشگاه حرا در جزیره قشم عمدتا موجب افزایش انتقال وانادیوم از رسوب به ریشه و بافت درشت دانه رویشگاه خلیج نایبند به همراه افزایش آلودگی هوای منطقه، عمدتا منجر به افزایش تجمع نیکل در برگ گردیده است.

Mangrove trees (Avicennia marina), Nickel, Vanadium, Sediment, Persian Gulf., درختان مانگرو (Avicennia marina), نیکل, وانادیوم, رسوب, خلیج فارس