منوچهر جهانیان - استادیار، عضو هیئت علمی دانشکده علوم گردشگری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.

صنعت گردشگری به‎عنوان یکی از بزرگترین صنایع خدماتی در دنیا مطرح است که از آن به‎عنوان صادرات نامرئی نام می‎برند. اثرات آن درحوزه‎های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و حتی سیاسی در مناطق مختلف کاملا مشهود است. در میان گونه های گردشگری، گردشگری مذهبی یکی از رایج ترین نوع گردشگری است و از مهمترین انگیزه های گردشگران به شمار می رود. گردشگری مذهبی مانند پدیده ای اجتماعی، ناشی از کنش متقابل میان گردشگران و جوامع محلی است و این ارتباط و کنش متقابل، نقش تعیین‎کننده ای در ابعاد فرهنگی و اجتماعی جوامع میزبان و محلی دارد. گردشگری مذهبی وسیله ای است که افراد را با مذاهب و فرهنگ های متفاوت به یکدیگر پیوند می دهد. پژوهش حاضر بر آن است، با رویکردی تحلیلی- توصیفی و همچنین با استفاده از پرسش نامه به بررسی جایگاه جاذبه های گردشگری و اثرات آن بر ابعاد فرهنگی و اجتماعی منطقه بپردازد. جامعه آماری پژوهش اهالی منطقه، گردشگران، کارشناسان و مدیران شهرری با حجم نمونه ۱۰۰ نفر هستند. برای جمع‎آوری داده‎ها و توزیع پرسش نامه از روش تصادفی وتحلیل داده‎ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصله نشان داد که بین جاذبه های گردشگری مذهبی و اثرات آن بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی ارتباط معناداری وجود دارد. 

گردشگری مذهبی, فرهنگ, اجتماع