سنجش نابرابری در توزیع منابع بهداشتی و درمانی: یک مطالعه موردی

برابری در دسترسی به خدمات سلامت از جمله اهداف مهم هر نظام سلامت است. برابری در خدمات بهداشتی درمانی مفهومی چند بعدی است و نیل به آن از چالش های پیش روی سیاستگذاران حوزه سلامت است. از جمله ابعاد مهم برابری در سلامت بحث برابری در توزیع منابع این بخش است. پژوهش حاضر با هدف سنجش وضعیت توزیع منابع انسانی و تخت بیمارستانی و نیز ارتباط آن با پیامدهای سلامت شامل میزان مرگ و میر مادران،کودکان زیر یکسال و کودکان زیر پنج سال انجام شده است. مطالعه حاضر از نوع گذشته نگرکاربردی بوده، و جامعه آن را کلیه نیروی انسانی بخش سلامت استان و نیز تخت های بیمارستانی تشکیل می دهد. آمار و اطلاعات لازمه از مرکز آمار ایران و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور جمع آوری شده است. میزان نابرابری با استفاده از رسم منحنی لورنز و ضریب جینی به دست آمده است. مقادیر ضریب جینی پزشکان عمومی در ابتدای دوره ۰/۵۴، و در انتهای دوره ۰/۴۴، و برای پرستاران در ابتدای دوره ۰/۵۱، و در انتهای دوره ۰/۴ بود. این میزان برای پزشکان متخصص ۰/۵۸ و در انتهای دوره برابر با ۰/۵۲ و برای روانپزشکان به ترتیب برابر با ۰/۶ و ۰/۶۵ بود، و در نهایت در مورد داروسازان نیز این مقادیر به ترتیب معادل ۰/۶۲ و ۰/۶۵ بود. تخت بیمارستانی از دیگر منابع بخش سلامت استان است که میزان ضریب جینی توزیع آن در ابتدای دوره ۰/۶ و در انتهای دوره ۰/۵۹ بود. وضعیت توزیع منابع بهداشت و درمان در استان نامتوازن و نامتعادل بوده و طی دوره مورد مطالعه تغییر اندکی در جهت کاهش نابرابری توزیع منابع مشاهده شد. از طرف دیگر توزیع بیشتر منابع بخش سلامت استان با شاخص های میزان مرگ و میر مادران،کودکان زیر یکسال و زیر پنج سال معنادار بوده است.

کلیدواژه ها:

Health resources distribution ، Gini coefficient ، Lorenz Curve ، Maternal Mortality Rate ، Children Mortality Rate ، توزیع منابع سلامت ، ضریب جینی ، منحنی لورنز ، میزان مرگ و میر مادران ، میزان مرگ و میر کودکان