لیلا مختاری - دکترای تخصصی پرستاری، استادیار گروه پرستاری، دانشکده علوم پزشکی خوی، خوی، ایران

مقدمه و هدف: سرطان پستان شایعترین سرطان در زنان است که در صورت عدم تشخیص به موقع و عدم درمان منجر به مرگ خواهد شد. باورهای بهداشتی نقش مهمی در تمایل افراد به شرکت در رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت دارند . هدف این مطالعه تعیین تاثیر مداخله آموزشی تئوری محور بر باورهای بهداشتی زنان نسبت به رفتارهای غربالگری سرطان پستان می باشد . مواد و روشها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، ۱۰۰ نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه کنترل و گروه مداخله ) ۵۰ نفر( قرار گرفتند. مداخله آموزشی در گروه مداخله اجرا شد ولی در گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه استاندارد، روا و پایای الگوی باورهای بهداشتی چمپیون بود. دادهها توسط نرم افزار SPSS ویرایش ۱۸ و با استفاده از آزمونهای تی مستقل، تی زوجی، کای اسکوئر و همبستگی تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: میانگین سن زنان در گروه کنترل ۷۸ / ۹ ± ۰۶ / ۳۹ و در گروه مداخله ۲۷ / ۸ ± ۳۲ / ۳۸ بود. در دو گروه، ۳۸ % از زنان خودآزمایی پستان انجام می دادند. نتایج آزمون های تی مستقل و کای دو نشان داد دو گروه قبل از اجرای برنامه مداخله آموزشی، در زمینه باورهای بهداشتی، مشابه هم بودند و همچنین تفاوتی از نظر مشخصات فردی اجتماعی نداشتند. نتایج آزمون تی زوجی مشخص کرد در گروه مداخله، در مورد باورهای بهداشتی زنان قبل و بعد از مداخله آموزشی، ارتباط معنی دار آماری وجود داشت ولی در گروه کنترل، ارتباط معنی دار آماری مشاهده نگردید. بیشترین تاثیر مداخله آموزشی در بعد خودکارآمدی خودآزمایی پستان بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش موید آن بود که آموزش های مبتنی بر مدل های تغییر رفتار از کارآیی بالایی برای بهبود رفتار های بهداشتی از جمله رفتارهای غربالگری سرطان پستان برخوردار می باشند. لذا بکارگیری آنها توسط آموزشگران در حوزه های بهداشتی و درمانی توصیه و تاکید می گردد.

سرطان پستان، مداخله آموزشی، رفتارهای غربالگری، باورهای بهداشتی