بهاره نوری منفردی - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش مامایی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.
سروه پرنگ - مربی گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت بالینی، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.
کامیار منصوری - استادیار گروه آمار حیاتی و اپیدمیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران.
فریبا فرهادی فر - استاد گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.
فرزانه ظاهری - استادیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت بالینی، پژوهشکده توسعه سلامت، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران.

مقدمه: علی­رغم پیشرفت­های فراوان در علم مامایی، اداره مناسب درد زایمان، همچنان یکی از معضلات مهم مرتبط با سلامت زنان است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر اسانس مریم گلی به دو روش ماساژ و رایحه درمانی بر شدت درد زایمان در زنان نخست زا انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی شده موازی یک سوکور در سال ۱۳۹۸ بر روی ۹۶ زن باردار نخست زای مراجعه کننده به بخش زایمان بیمارستان بعثت سنندج انجام شد. افراد به­صورت تصادفی در سه گروه رایحه درمانی و ماساژدرمانی با اسانس مریم گلی و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته و ابزار عددی سنجش درد بود. با شروع دیلاتاسیون های ۵-۴، ۷-۶ و ۱۰-۸ سانتی­متری سرویکس و در حین انقباضات، در گروه رایحه درمانی از پارچه آغشته به ۱۰ قطره اسانس مریم گلی استفاده و در گروه دوم، ماساژ با این اسانس به مدت ۲۰ دقیقه داده شد. در گروه کنترل مداخله­ای انجام نشد. شدت درد در شروع دیلاتاسیون­ها و ۲۰ دقیقه بعد از آن در سه گروه سنجیده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه ۲۲) و آزمون­های کای دو و تحلیل واریانس برای اندازه های تکراری انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: بر اساس نتایج، میانگین نمره شدت درد بعد از مداخله در دو گروه مداخله در دیلاتاسیون­های مختلف سرویکس، تفاوت معنی­دار با قبل از مداخله داشت (۰۰۱/۰=p)، اما در گروه کنترل، این تفاوت معنی­دار نبود (۰۵/۰

درد زایمان, رایحه درمانی, ماساژ, مریم گلی