مرتضی گلدانی - دانشیار گروه آگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید فاضل فاضلی کاخکی - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
ناصر بیک زاده - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

به منظور بررسی تاثیر نحوه مصرف و نوع کودهای زیستی بر صفات مورفوفیزیولوژیک و عملکردی گوجه فرنگی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال ۱۳۹۹ انجام شد. فاکتور اول شامل سه نحوه مصرف (تلقیح بذر به همراه تغذیه برگی، تغذیه برگی و مصرف خاکی) و فاکتور دوم نیز شامل کودهای زیستی (شاهد، نیتروکسین، بیوفسفر، پتاس بارور و مخلوط نیتروکسین+ بیوفسفر) بود. نتایج نشان داد که کاربرد مخلوط نیتروکسین+ بیوفسفر سبب افزایش ارتفاع بوته و وزن متوسط میوه در بوته به ترتیب حدود ۴۴ و ۸۰  درصد نسبت به شاهد شد. در روش مصرف خاکی با کاربرد تمامی کودهای زیستی، تعداد میوه در بوته بیش از ۱۳۷ عدد مشاهده شد که بیشترین آن (۱۴۵ عدد) از مخلوط نیتروکسین+ بیوفسفر به دست آمد، همین تیمار نیز بیشترین مقدار عملکرد گوجه فرنگی در بوته (۴۴۹ گرم در بوته وزن میوه تر) را داشت. بیشترین مقدار فتوسنتز (۲/۱۸ میکرومول دی اکسید کربن در مترمربع در ثانیه) و هدایت روزنه ای (۲۰ میلی مول در مترمربع در ثانیه) از تاثیر کود تلفیقی نیتروکسین+ بیوفسفر تحت تلقیح بذری به همراه تغذیه برگی حاصل شد. استفاده از نحوه مصرف خاکی کود نیتروکسین بیشترین مقدار لیکوپن و ویتامین ث را داشت. به طور کلی نتایج نشان داد با توجه به توانایی رشد و متابولیسم بالا باکتری ها در خاک به علت وجود نسبت سطح به حجم بیشتر و افزایش قابلیت دسترسی عناصر غذایی، منجر به افزایش شاخص های مورفوفیزیولوژیک و عملکردی در گوجه فرنگی شده است.

تغذیه برگی, تعداد میوه در بوته, فتوسنتز, لیکوپن, ویتامین ث