بررسی انجام عملیات آبخیزداری درکاهش اثرات خشکسالی (مطالعات موردی حوزه آبخیزفوجرد قم)

در دهه های اخیر در بین حوادث طبیعی که جمعیت های انسانی را تحت تاثیر قرار داده اند تعداد فراوانی پدیده خشکسالی از نظر درجه شدت، طول مدت، مجموع فضای تحت پوشش، تلفات جانی، خسارات اقتصادی و اثراتاجتماعی دراز مدت در جامعه، بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است. از مهمترین آثار و پیامدهای آن کمبود آب برای مصارف مختلف از جمله کشاورزی است. احداث قنوات و بهره برداری از آنها یکی از روشهای باستانی تأمین آب خصوصاٌدرمواقع خشکسالی در ایران میباشد. در این روش بدون صرف انرژی و تنها از طریق نیروی ثقل، از دیر باز تاکنون بخشی از آب مورد نیاز مصارف کشاورزی، شرب و خانگی تأمین شده و می شود. برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی ازطریق بهره برداری بیرویه از چاهها و عدم تغذیه طبیعی به دلایل مختلف منجر به کاهش آبدهی و یا خشک شدنقنوات شده است. منظور از این تحقیق بررسی و تجزیه و تحلیل اثرات عملیات آبخیزداری به روش تغذیه مصنوعی در افزایش آبدهی قنوات از طریق بهره برداری از سیلاب ها و مدیریت سیل میباشد.در این تحقیق داده های آب قنوات در پهنه های اجرای اقدامات و عملیات تغذیه مصنوعی آبخوانها و با استفاده از تجزیه تحلیل های روند تغییرات رفتار هیدرولوژیکی )کمی( در قنوات منتخب حوضه مورد بررسی قرار گرفته و نتیجهتغییرات آبدهی در قبل و بعد از اجرای برنامه های تغذیه مصنوعی شامل احداث حوضه تغذیه و پخش سیلاب به ترتیب در حوزه آبگیر آن ها طی سال های 1373 تا 1388 نشانگر این است که مقادیر دبی قنوات به ترتیب از 5/6 و 5/8 لیتر در ثانیه در سال 1373 قبل از عملیات تغذیه مصنوعی به 12/5 و 8/3 لیتردر ثانیه درسال 88 افزایش یافته است.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، آبخیزداری ، قنوات