راهبرد و رویکردهای کنسولگری انگلیس در سیستان

سده ی نوزدهم میلادی برای رویدادهای تاریخی در سرزمین خاوری و بویژه سیستان از منزلت ویژه یی برخوردار است. از کشمکش و رویارویی بازیگران بزرگ، بخش های بزرگی از ایران خاوری جدا شد؛ کشورهای میان راهی تازه و مرزبندی های تازه تری پا گرفت.با جای گرفتن هرات در کشور نوپای افغانستان، این سیستان کوچک شده بود که آوردگاه روس و انگلیس گردید.نخست کنسولگری روس و سپس انگیس در سیستان آغاز بکار کرد.به دیده ی برخی از مستشاران انگلیسی در سیستان بزرگترین کنسولگری بریتانیا در خاورمیانه پا گرفته است. کنسولگری انگلیس در سیستان پس از بوشهر بیشترین نیروی نظامی را داشت. این کنسولگری تکاپوهای گسترده یی را در زمینه های سیاسی، نظامی، پایش و گردآوری اطلاعات، پزشکی، فرهنگی،بازرگانی،عمرانی...را از سال ۱۸۹۸ میلادی - ۱۲۷۷ خورشیدی تا ۱۹۴۴ میلادی- ۱۳۲۳ خورشیدی در سیستان رهبری می کرده است. بخش های زیادی از افغانستان امروزی، خراسان جنوبی ،کرمان و بلوچستان ایران و پاکستان امروزی در پوشش پایش و بررسی این کنسولگری قرار داشت.بررسی ساختارهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی سرزمین های خاوری ایران بدون شناخت راهبرد و تکاپوهای این کنسولگری در سده ی گذشته، دست آورد درستی نخواهد داشت.

کلیدواژه ها:

کنسولگری ، انگلیس ، روسیه ، سیستان ، قاجار