مطالعه کانی های رسی در خاک های تشکیل شده بر روی مواد مادری لسی در یک توالی اقلیمی در استان گلستان

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 183

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AREO-26-3_009

تاریخ نمایه سازی: 10 اردیبهشت 1401

چکیده مقاله:

این تحقیق به منظور بررسی نقش پارامترهای اقلیمی (دما و بارندگی) برروی خصوصیات خاک ها و مطالعه تغییر و تحول کانی های رس در استان گلستان انجام شد. منطقه مطالعاتی به­گونه­ای انتخاب گردید تا یک توالی اقلیمی بر روی مواد مادری لسی وجود داشته باشد. به همین منظور یک ردیف اقلیمی به طول ۸۰ کیلومتر در محدوده جغرافیایی ′′۵۶ ′۱۶ °۵۵ تا ′′۴۶ ′۵۵°۵۴ طول شرقی و ′′۲۸ ′۰۳ °۳۷ تا ′′۲۶ ′۳۰ °۳۷ عرض شمالی انتخاب گردید. در منطقه مطالعاتی محدوده­های دارای سه رژیم رطوبتی اریدیک، زریک و یودیک و دو رژیم حرارتی مزیک و ترمیک تعیین و در آن­ها ۷ نیمرخ خاک حفر گردید. از کلیه افق­های ژنتیکی و مورفولوژیکی نمونه­برداری شد و در نمونه­های جمع­آوری شده بافت خاک، واکنش عصاره اشباع خاک، مقدار هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک(ECe) ، مقدار کربن آلی، مقدار کربنات­کلسیم معادل (آهک) و مقدار ظرفیت تبادل کاتیونی خاک (CEC) تعیین گردید. برای جداسازی ذرات رس خاک از روش های کیتریک و هوپ استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش بارندگی و کاهش دما بر تکامل خاک ها افزوده شده است. در محدوده دارای رژیم رطوبتی اریدیک خاک های جوان انتی­سولز و اریدی­سولز، در محدوده دارای رژیم رطوبتی زریک خاک های اینسپتی­سولز و مالی­سولز با درجه تحول کم و در محدوده دارای رژیم رطوبتی یودیک خاک های تکامل یافته تر مالی­سولز با افق زیر سطحی آرجیلیک و کلسیک تشکیل شده­اند. بررسی منحنی پراش نگار اشعه ایکس ذرات رس خاک­ها وجود کانی های ایلیت، کلریت، اسمکتیت، ورمی کولیت، کائولینیت و کانی های مخلوط را نشان داد. تفسیر منحنی­های پراش نگار اشعه ایکس نشان داد که کانی­های ایلیت، کلریت و کائولینیت کانی های غالب را در خاک­های این مناطق تشکیل می دهند. مقدار کانی­های ایلیت و کلریت با شاخص اقلیمی رابطه معکوس نشان داد اما رابطه شاخص اقلیمی با کانی اسمکتیت مثبت بود. در منطقه دارای رژیم رطوبتی اریدیک بیشتر کانی های به ارث رسیده منشا مواد مادری داشته و در مناطق دارای رژیم­های رطوبتی مرطوب­تر زریک و یودیک بر مقدار کانی های رسی تشکیل شده متاثر از تحولات خاک­سازی افزوده شده است. کانی ورمی کولیت فقط در نیمرخ شماره ۱ (رژیم یودیک) وجود داشته است و در سایر نیمرخ ها به­دلیل واکنش قلیایی خاک، وجود Si۴+، Mg۲+ و حلالیت کم Al۳+ ناپایدار است.

کلیدواژه ها:

کانی شناسی رس ، تحول خاک ، لس ، اقلیم ، رژیم رطوبتی و حرارتی ، استان گلستان

نویسندگان

مجتبی زراعت پیشه

دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

فرهاد خرمالی

دانشیار گروه علوم خاک ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

فرشاد کیانی

استادیار گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

محمد هادی پهلوانی

دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • امینی ج.، ح.، م. ی. ناصری.، خرمالی، ف. و س. ...
  • اولیایی، ح. ر.، و ع. ابطحی. ۱۳۸۲. کانی شناسی رس ...
  • پاشایی، ع. ۱۳۷۶. بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و چگونگی ...
  • حق نیا، غ. ح. ۱۳۷۴. خاک شناخت. انتشارات دانشگاه فردوسی ...
  • حق نیا، غ. ح.، و الف. لکزیان. ۱۳۷۵. پیدایش و ...
  • خرمالی، ف.، و ر. قربانی. منشا و پراکنش کانی های ...
  • درویش زاده، الف. ۱۳۷۰. زمین­شناسی ایران. انتشارات دانش امروز. ۹۰۱ ...
  • رامشنی، خ.، و ع. ابطحی. ۱۳۷۴. تاثیر اقلیم و توپوگرافی ...
  • محمدی، م. ح.، ش. محمودی، و م. ی. ناصری. ۱۳۸۰. ...
  • ملکوتی، م. ج.، و م. همایی. ۱۳۷۳. کتاب حاصلخیزی خاک­های ...
  • Abtahi, A. ۱۹۸۰. Soil genesis as affected by topography and ...
  • Allen, B. L., and B. F. ۱۹۸۹. An introduction to ...
  • Bouyoucos, G. ۱۹۶۲. Hydrometer method improved for making particle size ...
  • Chapman, H. D. ۱۹۶۵. Cation exchange capacity. In: Methods of ...
  • Day, P. R. ۱۹۵۵. Particle fractionation and particle-size analysis. In: ...
  • Dixon, J. B. ۱۹۸۹. Kaolin and Serpentine group minerals In: ...
  • Franzluebbers, A. J. ۲۰۰۲. Soil organic matter stratification ratio as ...
  • Givi, J., and A. Abtahi. ۱۹۸۵. Soil genesis as affected ...
  • Grim, R. E. ۱۹۶۸. Clay mineralogy. ۲th edition. McGrow Hill ...
  • Gunal, H., and D. Ransom. ۲۰۰۶. Genesis and micromorphology of ...
  • Jackson, M. L. ۱۹۷۵. Soil chemical analysis. advanced course. University ...
  • Johns, W. D., R. E. Grim., and W. F. Bradley. ...
  • Khormali, F., A. Abtahi., S. Mahmoodi., and G. Stoops. ۲۰۰۳. ...
  • Khormali, F., M. Ajami., and S. Ayoubi. ۲۰۰۶. Genesis and ...
  • Khormali, F., and A. Abtahi. ۲۰۰۳. Origin and distribution of ...
  • Kittrick, J. A., and E. W. Hope. ۱۹۶۳. A procedure ...
  • Li, L., G. Keller., T. Adatte., and W. Stinnesbeck. ۲۰۰۰. ...
  • Mays, M. D., W. D. Nettleton., R. S. B. Greene., ...
  • Miller, M. B., T. H. Cooper., and R. H. Rust. ...
  • Moore, D. M., and R. C. Reynolds. ۱۹۹۷. X-ray diffraction ...
  • Page, A. L., R. H. Miller., and D. R. Keeney. ...
  • Parton, W. I., W. J. Schimel., D. S. Cole, and ...
  • Singer, A. ۱۹۸۹. Illite in the hot-aridic soil environment. Journal ...
  • Soil Survey Staff. ۱۹۹۹. Keys to Soil Taxonomy. USDA, NRCS ...
  • Soil Survey Staff. ۲۰۱۰. Keys to Soil Taxonomy, ۱۱th U. ...
  • Walkley, A., and I. A. Black. ۱۹۳۴. An examination of ...
  • Wilson, M. J. ۱۹۹۹. The origin and formation of clay ...
  • نمایش کامل مراجع