پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان: ارزشیابی کارآیی نظریه رفتار برنامه ریزی شده

طراحی روش های موثر برای پیشگیری از استعمال دخانیات در نوجوانان ضروری است. یکی از نظریه های تغییر رفتار که به طور موفق در طراحی برنامه های پیشگیری از مصرف دخانیات به کار رفته، نظریه رفتار برنامه ریزی شده است. پژوهش حاضر با هدف پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان، با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده انجام شده است. در این مطالعه نیمه تجربی ۲۸۰ دانش آموز شرکت داشتند که به صورت تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تخصیص یافتند (۱۴۰ نفر در هر گروه). قبل از مداخله، هر دو گروه پرسشنامه ای را که بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده و مصرف دخانیات طراحی شده بود تکمیل کردند. بر اساس اطلاعات به دست آمده از پیش آزمون، برنامه آموزشی طراحی و اجرا شد. شش ماه بعد از مداخله اطلاعات هر دو گروه با استفاده از همان پرسشنامه اولیه جمع آوری و داده ها با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد بعد از مداخله آموزشی میانگین نمره سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده (آگاهی، نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده و قصد رفتاری) در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل به طور معنی دار افزایش یافته بود. همچنین میزان مصرف دخانیات در گروه آزمون از ۲۵ درصد قبل از آموزش به ۱۰/۵ درصد بعد از آموزش کاهش یافته و این کاهش از لحاظ آماری معنی داری بود (۰/۰۰۱>P). این مطالعه از اجرای برنامه آموزشی بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده در پیشگیری از مصرف دخانیات در نوجوانان حمایت کرد.

کلیدواژه ها:

Adolescents ، Tobacco ، TPB ، دخانیات ، نظریه رفتار برنامه ریزی شده ، نوجوان