بررسی سلامت روان و رابطه آن با سرمایه اجتماعی سالمندان

افزایش سریع تعداد سالمندان لزوم توجه به سلامت روانی آنها را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است. سرمایه اجتماعی با فراهم آوردن حمایت های عاطفی و روانی نقش موثری در ارتقای سلامت روان سالمندان ایفا می کند. از این رو این مطالعه به بررسی عوامل موثر بر سلامت روان و رابطه آن با سرمایه اجتماعی در سالمندان منطقه نه شهر تهران می پردازد. پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی است. این مطالعه در نیمه دوم سال ۱۳۸۹ در منطقه ۹ شهر تهران و بر روی سالمندان بالای ۶۰ سال این منطقه انجام گرفت. تعداد ۳۲۰ سالمند نمونه پژوهش این مطالعه توسط نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده اند. جهت سنجش سلامت روان از پرسشنامه ۲۸ سوالی سلامت عمومی (GHQ-۲۸) و برای سنجش سرمایه اجتماعی از پرسشنامه مطالعه عدالت شهری (Urban HEART) استفاده شد. بین مولفه های اعتماد فردی و همبستگی و حمایت اجتماعی سرمایه اجتماعی (۰/۰۰۱>) و همچنین متغیرهای سطح تحصیلات (۰/۰۲۸)، وضعیت تاهل (۰/۰۰۴)، اشتغال (۰/۰۱۱)، سن (۰/۰۱۵) و مالکیت منزل مسکونی با سلامت روانی سالمندان رابطه مشاهده شد. اما بین مولفه اعتماد اجتماعی و روابط انجمنی سرمایه اجتماعی و همچنین متغیرهای مدت اقامت در محل، جنسیت، پوشش بیمه، قومیت و اندازه خانوار با سلامت روان سالمندان مطالعه رابطه معنادار مشاهده نشد. هر اندازه فرد از سرمایه اجتماعی بیشتری برخوردار باشد؛ از سلامت روانی مطلوب تری برخوردار است و همچنین فرد دارای سلامت روانی بهتر واجد شرایط پذیرش مسئولیت ها و نقش های اجتماعی در جامعه است. که این مسئله نشان از رابطه دو طرفه سلامت روان و سرمایه اجتماعی دارد؛ از این رو ارتقای هر یک می تواند بر دیگری تاثیرگذار باشد.

کلیدواژه ها:

Mental Health ، older people ، Trust ، Social Cohesion ، Social Capital ، سلامت روان ، سالمند ، اعتماد ، همبستگی اجتماعی ، سرمایه اجتماعی