هوشنگ قمرنیا - دانشیار گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه
مریم جعفری زاده - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه
الهام میری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه
محمد اقبال قبادی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه

گیاه گشنیز یکی از مهمترین گیاهان دارویی استان کرمانشاه است که نسبت به سایر گیاهان مشابه سطح کشت قابل توجهی را به خود اختصاص داده است. برای تدوین برنامه آبیاری مناسب آگاهی از نیاز آبی گیاه و ضریب گیاهی در مراحل مختلف رشد ضروری است. ضریب گیاهی در واقع نسبت تبخیر تعرق واقعی به تبخیر تعرق گیاه مرجع است. پژوهش حاضر به منظور تعیین ضریب گیاهی گشنیز در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی شهرستان کرمانشاه در طی دو سال زراعی ۸۹-۱۳۸۸ و ۹۰-۱۳۸۹ انجام شد. بدین منظور از سه لایسیمتر بیلان آبی به قطر ۲/۱ و ارتفاع ۴/۱ متر استفاده شد. در این خصوص، برای محاسبه مقدار تبخیر تعرق پتانسیل از معادله پنمن مانتیس و برای اندازه گیری تبخیر تعرق واقعی از معادله بیلان آبی استفاده گردید. در نهایت طی دو سال آزمایش مقادیر ضرایب گیاهی در چهار مرحله ابتدایی، توسعه، میانی و انتهایی برای گیاه گشنیز به ترتیب ۶۶/۰، ۱۹/۱، ۳۶/۱ و ۹۸/۰ به دست آمد. این مقادیر جهت برآورد نیاز آبی و برنامه ریزی آبیاری گیاه گشنیز پیشنهاد می شوند.

پنمن مانتیث, کرمانشاه, لایسیمتر زهکش دار, معادله بیلان آبی, نیاز آبی