شبیه سازی انتقال نیترات اراضی شالیزاری مازندران در فصل کشت کلزا برای مدیریت منابع آب

در این تحقیق، قابلیت مدل DRAINMOD-Nبرای شبیه­سازی انتقال نیترات در اراضی شالیزاری دارای زهکش زیرزمینی در فصل کشت دوم ارزیابی شد. در طول یک فصل کشت کلزا از آذر ۱۳۹۰ تا اردیبهشت ۱۳۹۱،  غلظت نیترات زهآب زهکش­های زیرزمینی و نیترات عمق­های ۳۰ و ۶۰ سانتی­متری خاک در مزرعه شالیزاری تجهیزشده و نوسازی شده دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اندازه­گیری شد. تیمارهای زهکشی عبارت بودند از: سه سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی با پوشش معدنی شامل سیستم زهکشی با عمق ۹/۰ متر با فاصله زهکش ۳۰ متر (D۰.۹L۳۰S)، عمق ۶۵/۰ متر با فاصله زهکش ۳۰ متر  (D۰.۶۵L۳۰S) و عمق ۶۵/۰ متر با فاصله زهکش ۱۵ متر (D۰.۶۵L۱۵S) و یک سیستم زهکشی معمولی با پوشش مصنوعی با عمق ۶۵/۰ متر و فاصله ۱۵ متر (D۰.۶۵L۱۵F). واسنجی مدل با تغییر ضرایب نیتریفیکاسیون و دنیتریفیکاسیون انجام گرفت. از آماره­های بازده مدل (EF)، درصد خطا (PE)، ضریب تبیین (R۲)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین انحراف (AD) برای ارزیابی کارایی مدل استفاده شد. مقادیر EF، PE، R۲، RMSE و AD در مرحله واسنجی به ترتیب برابر ۷۱/۰، ۶۶/۲، ۷۲/۰، ۹۴/۰ و ۵۶/۰ محاسبه شد. با توجه به نتایج، مدل DRAINMOD-N در مرحله واسنجی عملکرد مناسبی در شبیه­سازی تلفات نیترات داشت، اما در اعتبارسنجی، مقادیر EF، PE، R۲، RMSE و AD  به­ترتیب ۱۲/۰، ۸۹/۱۹-، ۸۵/۰، ۰۱/۱ و ۹۳/۰ محاسبه شد که بر این اساس، دقت شبیه سازی ضعیف بود.  

کلیدواژه ها:

آبشویی ، زهکشی زیرزمینی ، منابع آب ، نیتریفیکاسیون ، DRAINMOD-N