فضای مجازی، مزایا و معایب

رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی که در گذشته دارای رشدی کند و ناچیز بوده، در عصر حاضر با تحول چشم گیری روبه رو شده اند؛ به گونه ای که عصر حاضر را »عصر اطلاعات و ارتباطات« میخوانند؛ آن هم ارتباط جواموع انسوانی ؛یعنی ارتباط بین کالا، سرمایه ، فرهنگ و اعتقادات که به آسانی از مرزهای جغرافیایی میگذرند و وارد قلمرو دیگر جوامع میشوند. هم چنین عصر حاضر را »عصر جریانهای اجتماعی و تحول« نیز نامیده اند؛ تحول در عقاید، انگاره ها، پیامها و ارزش ها.(مجله افق ،بهمن ۱۳۸۸؛شماره۲۵۷) در حال حاضر جامعه اسلامی از جامعه سنتی به سوی جامعه الکترونیک در حال حرکت است . آموزش وپرورش به عنوان یک ارگان مهم جامعه اسلامی ، برای مواجهه با این فرایند اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی وظایف مهمی را به عهده دارد،تابتواند فرهنگ قومی و مذهبی خود را حفظ نماید. دراین زمینه بهره مندی از فضاهای مجازی نیز، مبتنی بر میزان بصیرتی است که در یادگیرنده وجود دارد. تمام هم و غم معلم ، خانه و مدرسه باید این باشد که سه توانایی اساسی (فهم ، نقد و توان تصمیم گیری ) در یادگیرنده شکل بگیرد. این همان »بصیرت« است که باید هدف تعلیم و تربیت باشد . فضای مجازی (اینترنت ،) نسل جدیدی زا فضای روابط اجتماعی است و با توجه به اینکه عمر چندانی ندارد، توانسته است به خوبی در زندگی مردم جا باز کند.این فضا در خانواد ها رخنه کرده و بسیاری از کارکردهای خانواده را دچار اختلال کرده است فضای مجازی با داشتن خصوصیت دیجیتالی بودن، حافظه مجازی ، تعاملی بودن، فرامتن بودن وغیر مرکزی بودن از سایر رسانه ها متمایز است . علاوه برآن باید افزود که فضای مجازی به مثابه تیغ دو لبه است که می تواند هم کارکردهای مثبت داشته باشد و هم در ایجاد زمینه های منفی بالاخص اخلال در سلامت روانی کودکان و نوجوانان نقش موثری داشته باشد.در این پژوهش به مطالعه در مورد چالش های فضاهای مجازی (از هم پاشیدگی خانوادگی - پخش عکس های برهنه و سوء استفاده جنسی از بچه ها- عدم کنترل های پدر و مادر- اعتیاد اینترنتی - حیا زدایی و نقض احکام شرعی - عشق ورزی - گره خوردن دنیای مجازی به واقعیت - هویت دیجیتالی - الگوی عمومی ظهور خود برای کودکان-فرهنگ بی حجابی - اتلاف وقت کودکان و نوجوانان- رفتارهای زود رس جنسی در کودکان و نوجوانان- اعتیاد به مواد مخدردر کودکان و نوجوانان و چاقی کودکان و نوجوانان) و فرصت ها؛ (اخبار و اطلاع رسانی - آموزش و دانشگاه و کتابخانه مجازی - وبلاگ ها- امر پووهش - مقابله با تهدیدات فرهنگی -دسترسی به فناوری اطلاعات- نقش کارآفرینی در خانواده) پرداخته شده است .بنابراین ، هدایت و نظارت والدین در کنار شناخت و آگاهی از آسیبهای پیش روی فضای مجازی ، میتواند از بهترین راهکارها در جهت رفع آسیبهای فضای مجازی باشد.

کلیدواژه ها:

فضای مجازی ، تعلیم وتربیت ، تهدید ها ، فرصت ها ، راهکارهای فضای مجازی