سنجش آلودگی زیست محیطی سرب و روی معدن ایرانکوه اصفهان

ناحیه معدنی ایرانکوه در جنوب اصفهان، در کمربند متالوژنی ملایر - اصفهان در زون سنندج سیرجان ودر حوضه آبریز رودخانه زاینده رود واقع شده است. سنگ های کربناته وشیلی، سنگ های میزبان کانسار سرب و روی را تشکیل می دهند. تمرکز بالای فلزات سرب و روی در این سنگ ها مجموعه معادن ایرانکوه را به وجود آورده است.هوازدگی و فرسایش سنگ های میربان مواد معدنی، مواد باطله و فاضلاب ها و پسماندهای ناشی از معدن کاری در این معادن پتانسیل بالقوه ای برای آلودگی خاک و آب منطقه به عناصر سرب و روی و سایر فلزات سنگین همراه فراهم نموده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مناطق معدنی و نواحی مسکونی اطراف معدن ایرانکوه از لحاظ پراکندگی و آلودگی به فلزات سرب و روی می باشد. نمونه برداری در این مطالعه از سه قسمت داخل معدن، باطله های معدنی و نواحی مسکونی اطراف معدن صورت پذیرفته است. براساس آزمایش های انجام شده بر روی نمونه های مورد مطالعه، نوع بافت و میزان PH و EC نمونه ها مشخص گردید. به علاوه میزان اکسیدهای عناصر موجود با استفاده از آزمایش جذب اتمی مورد اندازه گیری قرار گرفت. بر طبق یافته ها وبررسی های خاک های داخل معدن و سد باطله قدیم و جدید، آلودگی بیش از حد این خاک ها به فلزات سرب و روی را نشان می داد. در ازمایشات خاک مناطق مسکونی همجوار نیز مشاهده گردید که با افزایش فاصله از معدن از میزان آلودگی خاک به مقدار بسیار زیادی کاسته شده است که علت آن نیز عدم تحرک فلزات سنگین در خاک های منطقه می باشد. از جمله علل عدم تحرک این فلزات در خاک ها می توان به PH خنثی منطقه، بافت ریزدانه خاکها و به دام افتادن فلزات سنگین در فازهای اکسیدی، آلی ورسی اشاره نمود. در اندازه گیری فلزات سنگین آب ها مشخص شد که میزان آن در نمونه های آب بسیار پایین و زیر حد استاندارد می باشد که علت عمده آن را می توان PH خنثی تا قلیایی منطقه ذکر کرد که سبب عدم تحرک فلزات سنگین می شود.

کلیدواژه ها:

معدن ایرانکوه ، آلودگی ، فلزات سرب و روی ، باطله های معدنی ، نواحی مسکونی