مصطفی تراویده - دانشجوی دکتری مطالعات ترجمه عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران
علی افضلی - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

بی شک ترجمه داستان کوتاه به عنوان گونه ای از ادبیات داستانی، از یک زبان به زبانی دیگر، نقشی مهم در نقل وانتقال فرهنگها دارد. داستان کوتاه »جشن فرخنده« نوشته جلال آل احمد حوادث داستان وقایعی است که در جریان کشف حجاب برای خانواده روحانی پسربچه ای دوازده ساله روی میدهد که با توجه به سبک داستان نویسی جلال آل احمد ، این داستان مملو از اصطلاحات، تعابیر و امثال عامیانه است که ترجمه آن نیاز به مهارت بالایی دارد. عبدالوهاب محمود علوب مولف کتاب »القصه القصریه و احکایه فی الادب الفارسی« در سال ۱۹۹۳م به ترجمه این داستان به زبان عربی به عنوان یکی از داستانهای کتابش مبادرت ورزید. این پژوهش بر اساس روش تحلیلی توصیفی ترجمه این داستان را بر اساس نظریه پل گرایس و اصول همکاری وی مورد نقد و ارزیابی قرار داده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است مترجم به جهت عدم احاطه بر زبان فرهنگ عامیانه فارسی و آشنایی با تفسیر آنها، ترجمه ای قابل قبول از اصطلاحات و امثال این زبان ارائه نکرده است، همچنین به جهت عدم ترجمه برخی از واژه ها و عبارات متن مبدا در متن مقصد (کاهش واژگانی) و استفاده از مترادف های غیرضروری (افزایش واژگانی) اصل کمیت را نقض کرده است، همچنان که به خاطر اشتباه در سطح معادلیابی واژگانی و ذکر برخی معادل های عجیب برای برخی واژه های متن مبدا و تلقی اشتباه در درک پیام صحیح متن مبدا، اصل تناسب را نیز نقض کرده است.

پلگرایس، ترجمه، نقض، اصول همکاری