تحلیل، نقد و تکمیل گزارش رشر از سیر منطق دوره اسلامی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله جستارهایی در فلسفه و کلام، دوره: 52، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IPT-52-1_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 189
نویسندگان
دانشیار دانشگاه اصفهان
دانشجوی دکتری فلسفه معاصر دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین
دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه اصفهان
چکیده
نیکولاس رشر در میان محققان غربی از پیشگامانی است که درباره منطق دوره اسلامی اندیشیده و قلم زده است. او چهار محور اصلی را برای توصیف وضعیت منطق در دوره اسلامی برمی شمارد: ۱. انتخاب عنوان منطق عربی برای نام گذاری منطق دوره اسلامی؛ ۲. ایجاد دوگانه شرقی- غربی برای تفکیک منطق دانان پس از ابن سینا؛ ۳. خاموشی منطق پژوهی پس از سده دهم؛ ۴. ذکر اسامی منطق دانان و آثارشان.در این نوشتار الگوی منطق پژوهی رشر در بررسی منطق دوره اسلامی ارزیابی شده است. مهم ترین نقدهای وارد بر گزارش رشر از این دوره به این قرار است: ۱. دلایل رشر برای ترجیح عنوان منطق عربی به جای منطق دوره اسلامی موجه و مستدل نیست؛ ۲. برخلاف رشر، منظور ابن سینا از منطق دانان غربی، اندیشمندان مکتب بغداد و پیروان آن ها نبوده، بلکه مراد وی از مغربیان، فلسفه دانان یونانی و پیروان صرف آموزه های آنان است. مبنای رشر برای دوگانه شرقی- غربی منطق دانان پس از ابن سینا نیز همخوانی اندیشه های فلسفی و منطقی این افراد است که سبب تقسیم بندی نادرست برخی منطق دانان شرقی در طیف غربی و به عکس شده است؛ ۳. رشر به دلیل دسترسی نداشتن به منابع دست اول و نسخه های خطی و نیز ناآگاهی از منطق پژوهی در آثار غیرمنطقی چون فلسفه و علم اصول، به اشتباه گمان کرده است که منطق پژوهی پس از سده دهم به فراموشی گراییده است؛ ۴. گزارش رشر در معرفی اسامی و تعداد آثار منطق دانان نیز کمبود هایی دارد.کلیدواژه ها
الگوی دوبخشی منطق, منطق دانان شرقی غربی, منطق دوره اسلامی, ابن سینا, منطق عربی, رشراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.