جانمحمد دهقان پور - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات (تهران - ایران)
بابک عباسی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات (تهران - ایران)
مهرداد عباسی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات (تهران - ایران)
سید محمدعلی ایازی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی - واحد علوم و تحقیقات (تهران - ایران)

هرمنوتیک آوردگاه نظریه های جدید در حوزه فهم و تفسیر است. شناخت مبانی نظریه های هرمنوتیکی از آن رو اهمیت دارد که بستر مناسبی برای نقد و تحلیل فراهم می کند. فهم و تفسیر به عنوان محور کانونی مباحث هرمنوتیکی بر ارکان چهارگانه مولف، متن، مفسر و زمینه استوار است. تمایز رویکرد های هرمنوتیکی به میزان نقش هریک از ارکان چهارگانه در فرایند فهم و تفسیر بستگی دارد. در این مقاله مبانی آرای هرمنوتیکی اندیشمند معاصر اسلامی، محمد مجتهد شبستری، و هرمنوتیست معاصر غربی، هانس گئورگ گادامر، بررسی و تحلیل شده است. بررسی تطبیقی در محور های چهارگانه یادشده نشان می دهد اختلاف آرای شبستری و گادامر در اولین رکن از ارکان چهار گانه فهم و تفسیر، یعنی نقش مولف، قطعی و مطلق است؛ ولی مبانی آن دو در سه رکن دیگر، هم وجوه اشتراک دارد و هم افتراق. اهم اشتراکات شبستری و گادامر در مقوله های قرائت پذیری متن، تاریخ مندی فهم، ضرورت استنطاق، دور هرمنوتیکی و تاثیر پیش دانسته ها در فرایند فهم و تفسیر است و اهم اختلافاتشان بر سر تاثیر نقش قصد مولف یا حذف آن در فرایند فهم و روش مندی یا ناروش مندی فرایند فهم است. 

مبانی, فهم, تفسیر, هرمنوتیک, شبستری, گادامر