عل غفرانی - فردوسی مشهد

رشید الدین فضل الله همدانی( ۷۱۸-۶۴۵ه) از وزیران روشنفکر در ایران دوره اسلامی است که توانست به کمک ا فکار بلند ، همراه با دور اندیشی وآگاهی وسیعی که بر اندوخته های علمی و عملی سیاستمداران ایران پیش و پس از اسلام داشت، با ارائه برنامه های آبادگری تحسین برانگیز خود، اصلاحات اقتصادی و اجتماعی دوران حکومت غازان خان و الجایتو را رقم زده و صفحه درخشانی در تاریخ ایران بعد از حمله مغول پدید آورد.مورخان اعم از قدیم و معاصر، او را به سبب توجه ویژه اش به عمران وآبادانی، با سیاستمداران بزرگ ایران پیش از اسلام همچون داریوش هخامنشی و انوشیروان ساسانی و بزرگمهر بختگان مقایسه کرده اند. رشیدالدین فضل الله بر خلاف دیگر وزیران ایرانی بعد از اسلام ، چون بلعمی ها،جیهانی ها،صاحب بن عباد وخواجه نظام الملک و....، علاوه بر برخورداری از فضیلت علمی، از فضیلت توانایی درمدیریت اجرایی برخوردار بود. اوبه سبب آگاهی بر ویرانی ها و کشتارهای ناشی از حمله مغول و پیامد های بعدی آن،همانند یک روانشناس خبره تلاش می کرد تا با توجه به قسمتهای مختلف جامعه و بدون گرفتار شدن در دام تعصبات مذهبی وقومی(قاشانی،۹۵)، برنامه های اصلاحی خود را به مورد اجرا گذارد وبا ارائه طرحهای مناسب برای آباد کردن شهر ها و روستاها ورونق کشاورزی وعمران راهها ، روح امید به زندگی را در کالبد جامعه ایران بدمد .در این مقاله، اندیشه های رشید الدین به عنوان یک اندیشه زیر بنایی وبرنامه کلان اصلاحی و عمرانی که در نامه های او تجلی یافته، بررسی وتجزیه وتحلیل می شود.

رشیدالد ین فضل الله, اصلاحات, آبادگری, سوانح ایلخانان مغول