بررسی تاریخی خاستگاه واج‎های /l/ و نرمکامی‎شده /ɫ/ در زبان کردی

در نوشتار پیش رو سرچشمه تاریخی واج‎های /l/ و نرمکامی‎شده /ɫ/ در دستگاه واجی زبان کردی (شاخه مرکزی و جنوبی) بررسی شده است. در این راستا، خاستگاه تاریخی واج‎های /l/ و /ɫ/ به همراه فرایند تحول تاریخی واج یا خوشه‎هایی که در گذر از باستان به دوره نو، در کردی، به واج‎های /l/ و /ɫ/ تبدیل می‎شوند، بررسی شده است. بدین‎منظور، بررسی از صورت‎های بازسازی شده از زبان هندوراوپایی آغاز و فرایند تحولات رخ‎داده در گذر به ایرانی باستان و ایرانی میانه (شمال‎ غربی) با ارائه نمونه‎هایی از هرکدام ارائه، سپس تحولات صورت‎گرفته در گذر به دوره نو در کردی بررسی شده است. واژه‎های نمونه بررسی‎شده در پژوهش حاضر، برگرفته از فرهنگ فارسی - کردی مردوخ (مردوخ، ۱۳۹۲) است. در این جستار استدلال می‎شود که واج‎ /l/ در کردی در مواردی خاستگاه هندواروپایی دارد و ادامه *l هندواروپایی است، معلوم می‎شود که l- در بافت آغازی واژه در کردی با *l- هندواروپایی در جایگاه آغازی واژه برابری می‎کند، افزون بر این مشخص می‎شود که خاستگاه -ɫ در کردی برخاسته از *-l- هندواروپایی در بافت غیر آغازی واژه و توالی *d و *t هندواروپایی و ایرانی باستان مادر است. همچنین تفاوت‎هایی که بین واج‎های /l/ و /ɫ/، از منظر خاستگاه تاریخی و نیز جایگاه این واج‎ها در بافت واژه وجود دارد، آشکار می‎شود.

کلیدواژه ها:

واج‎های /l/ و /ɫ/ در کردی ، نرمکامی‎شده /ɫ/ ، تحولات تاریخی ، کردی