محمدرضا قلی پور لیاولی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه علوم قضایی
محمدامین طاهری نسب - دانشجوی دوره دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تربیت مدرس

پلیس به عنوان نهاد کشف جرایم همان گونه که در محیط فیزیکی و عادی وظیفه کشف جرایم را با برخی اختیارات، وظایف و البته محدودیت ها بر عهده دارد در محیط سایبری نیز همان وظایف و اختیارات برای پلیس متصور است هر چند موضوع و نوع عملکرد در فضای مجازی بسیار پیچیده و سخت تر از فضای حقیقی است.کشف مدارک الکترونیکی (دیجیتال) در این فضا همواره با بهره گیری از تکنولوژی و فنآوری اطالعات میسر خواهد بود و صرفا بخش اندکی به روشهای غیرعلمی نظیر مهندسی اجتماعی و کشف به شیوه های سنتی اختصاص می یابد. پلیس در کشف علمی اینگونه جرایم با بهره گیری از روشهای علمی و فنآوری اطلاعات و جمع آوری ادله و مدارک الکترونیکی و بررسی آزمایشگاهی آن به دنبال مدارک دیجیتال جهت شناسائی مجرمان سایبری و تبیین شگرد و روشهای ارتکاب جرم در فضای مجازی با رویکرد جرم شناسانه هستند .مدارک الکترونیک دارای ویژگی های منحصر به فرد و خاصی هستند؛ اول اینکه، اغلب گزارش آنها مشکل است.این موضوع زمانی بروز پیدا میکند که مجرم جرمی را مرتکب شده اما هیچ رد پایی از خود بر روی هارد دیسک نمی گذارد. دوم اینکه مدارک الکترونیک، میتوانند در طی جمع آوری یا تحلیل تغییر یابند. بنابراین پلیس آگاهی در کشف اینگونه جرایم علاوه بر حساسیت و آشنایی تخصصی با علوم رایانه ای، نیازمند شناخت ادله دیجیتال، ویژگیهای خاص این گونه دلایل و مدارک و تمیز آنها از دیگر ادله سنتی و نوین میباشد. در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی به نگارش درآمده هدف آشنایی با ادله دیجیتال و نقش و اهمیت اینگونه دلایل در کشف علمی جرایم و بیان لزوم آشنایی پلیس در استفاده فنی و تخصصی از آنهاست.

آدم ربایی، پلیس علمی، ادله الکترونیکی، جرم یابی