محمد مولوی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی امام خمینی ره قزوین

در تفسیر برخی آیات، معنای آیه از ساخت زبانی و بافتی آن استخراج نمی شود، بلکه از معارف برون از متن دینی طلب می شود؛ لذا روایات و اخبار سبب نزول، از منابع خارجی مهم و جهت دهنده کار مفسر در تعیین مراد خداوند است. در تفاسیر امروزی، از جمله المنار و الفرقان، نقش روایات سبب نزول کمتر شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، جایگاه و کارکرد روایات سبب نزول را در این دو تفسیر، به شکل تطبیقی کاویده است. یافته های پژوهش نشان می دهد به دلایلی همچون توجه به وحدت موضوعی سوره، عقل گرایی در فهم آیات، حجت نبودن گفتار صحابه و تابعان، اجتهاد آنان در روایات، نقل به معنا شدن روایات سبب نزول، ضعف سندی و متنی روایات، و ... رویکرد این تفاسیر به روایات سبب نزول، تقریبا منفی است. تبیین تاثیر این رویکرد در چگونگی و کیفیت نقل روایات سبب نزول و نیز کارکرد این روایات در  دو تفسیر مذکور، از دیگر مسائلی است که در این تحقیق بحث شده است.

روایات سبب نزول, المنار, الفرقان, عبده, رشید رضا, صادقی تهرانی