عوامل موثر بر عرصه بندی فضاهای داخلی خانه و تعاملات اجتماعی در بستر بینش اسلامی

یکی از مهم ترین مفاهیم اسلامی و فرهنگی در خانه سازی سنتی تفکیک قلمروهای عمومی و خصوصی است ولی متاسفانه امروزه، رعایت این موضوع، قربانی عوامل اقتصادی و اجتماعی شده است و اولویت برای استقرار فضاهایی که حریم خصوصی را حفظ کند، به تدریج تقلیل یافته است. این پژوهش به کشف و ارزیابی مطالب مرتبط با خانه تعاملات اجتماعی، عرصه بندی فضای داخلی و بینش اسلامی به روش کتابخانه ای با استفاده نظام مند از داده های اسنادی پرداخته است. باتوجه به تجزیه و تحلیل مولفه ها و ارزیابی عوامل موثر بر آنها، به رتبه بندی و اولویت عوامل موثر بر هر یک از موارد تعاملات اجتماعی، عرصه بندی در فضای داخلی و ارتباط این دو مورد با بینش اسلامی پرداخته شده است. نتایج این پژوهش کیفی نشان میدهد که بحث عرصه بندی فضاهای داخلی و تاثیر آن بر تعاملات اجتماعی که در خانه های سنتی ایران امری ثابت شده است، در خانه های امروزی و آپارتمانهای بلندمرتبه مسکونی به اندازه کافی واکاوی نشده است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد، عوامل متعددی بر عرصه بندی فضای داخلی موثرند که مهمترین آنها اصول ارتباط سازی و سلسله مراتب است. همچنین در زمینه عوامل موثر بر تعاملات اجتماعی از دیدگاه بینش اسلامی مهمترین موضوعی که مدنظر بوده توصیه به پذیرش و ارتباط با مهمان است و در عرصه بندی فضای داخلی از دیدگاه بینش اسلامی حفظ حریم خصوصی مهمترین عامل است. یافته های این پژوهش علاوه بر ایجاد یک زیربنای مطالعاتی برای تحقیقات میدانی، می تواند عاملی تاثیرگذار در نگرش برنامه ریزان و طراحان در ایجاد و نحوه طراحی، جهت ارتقاء تعاملات اجتماعی در خانه ها و ساختمانهای بلندمرتبه مسکونی باشد.

کلیدواژه ها:

عرصه بندی ، فضا ، خانه ، تعاملات اجتماعی ، بینش اسلامی